Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

Cartographia.

1, c. 360 (?) Tabula Peutingeriana. 1. Fragmenta Tabulae antiquae In quis aliquot per Rom. provincias itinera. Ex Peutingerorum bibliotheca. Edente et explicante Marco Velsero Mathei F. Aug. Vind., Venetiis apud Aldum 1591, 60 pp., 4° (2 Schedae, die in Velseri Opp. 1682 wiederholt worden sind). 2. Tabula itineraria ex illustri Peutingerorum bibliotheca quae Augustae Vindelicorum est, beneficio Marci Velseri septemviri Augustani in lucem edita, Antverp. Offic. Plantiniana 1598, 4°. 3, in: Bertius, Theatrum Geographiae veteris, Lugduni 1618-9. 4. in: Abrah. Ortelius, Theatri orbis terrarum parergon sive veteris geographiae tabulae, Antwerpiae ex officina Plantiniana cura et studio Balthasari Moreti 1624, querfolio. 5. in: Geographia vetus sacra et profana cum tabula Peutingeriana, accuratissima orbis delineatio, Amstelodami apud Joannem Janssonium 1653, fol. max. 6. Accuratissima Orbis delineatio sive Geographia Vetus sacra et profana auctore Georgio Hornio, Amstelodami 16531684 || Hagae apud Petrum de Hondt 1741, fol. max. 7. Orbis antiquus, Amstelodami apud Joh. Janssonium (1659?) vol. VI (?). 8. in: Velseri Opp. cura Arnoldi, Norimberg. 1682, kleinfolio. 9. Nicolai Bergierii Commentarii de publicis et militaribus imperii Romani viis, Bruxellis 1728 und Histoire des grands chemins de l'empire romain, nouvelle édition augmentée de remarques historiques, ibid. 1736. 10. Typus aetiologicus in: Joh. Matth. Hasius, Atlas historicus, Norimbergae, Homann, 1750, sectio III, 4. 11. Peutingeriana Tabula Itineraria ed. Franz Christoph de Scheyb, Vindobonae ex officina Trattneriana 1753, fol. 12. Tabula itineraria militaris, ed. Podocatharus Christianopulus O. Praedic., Aesii in Picenis 1809, XVI, 68 pp., fol. 13. Tabula Itineraria Peutingeriana mit Einleitung von Konrad Mannert, herausgeg. von d. Münchener Acad. d. Wissensch., Leipzig, Hahn, 1824, VI, 63 pp. 14. Orbis antiquus ex tabula Peutingeriana quae Theodosii imperatoris et Peutingeri audit. . . ed P. Math. Petrus Katancsich, O. M. S. P. F. Provinc. Capistr., Budae 1825, 2 voll., 4o u. Atlas in folio. 15. in: M. de Fortia d'Urban, Recueil des itinéraires anciens, comprenant l'itinéraire d'Antonin, la table de Peutinger et un choix de périples grecs, Paris, Duprat, 1845, 4° (enthält nur den Text). 16. Itinerar. Antonini Augusti et Hierosolym. edd. Parthey et Pinder, Berolini 1848, 197-312 (nur der Text). 17. Ernest

Desjardins, La table de Peutinger, Paris 1869-74, 14 Lieferungen; unvollendeter Text. 18. Konrad Miller, Die Weltkarte des Castorius, genannt die Peutingersche Tafel, Ravensburg, Otto Maier (Dorn'sche Buchhandlung), 1887, 126 pp., 8o (mit vorzüglichen bibliographischen Nachweisen) und dessen: Weltkarte des Castorius, genannt die Peuting. Tafel, ibid. 1888, querfolio. 19. Peutingeriana tabula itineraria in bibliotheca Palatina Vindobonensi asservata nunc primum arte photographica expressa, Vindobonae ex officina C. Angerer et Göschl 1888, fol. (Titel, 11 Tabb. ohne Text). Für Syrien und Palästina kommt nur Segmentum IX u. X in Betracht. (Die zahlreichen bei Miller 123-6 citirten Schriften über die Tafel beziehen sich wohl ausschliesslich auf die römische Geographie. 'Sonst. cf. Th. Menke, Bibel-Atlas, 'Gotha 1868, Karte 6, No. 4 u. 11).

2. 670. Arculfus: Pläne Jerusalems u. d. heil. Grabes; cf. oben No. 20B 2.

3. saec. VIII-XI. Mappae mundi: in Alby saec. VIII (Santarem, Essai de la cosmographie et de la cartographie, II, 29); saec. IX in Strassburg (ibid. 37), saec. X in 3 Londoner Codd. (ibid. 65, 76, 80), saec. XI in Dijon (ibid. 90), Gent (174), Leipzig (98) a. London (119, 245, 272); darauf Jerusalem.

4. 1150. Plan von Jerusalem; cf. oben No. 89.

5. 1153. al-Idrisi; cf. oben No. 88. Ein Codex in Paris enthält den persischen Golf, Schiras, d. nördliche Syrien u. Jerusalem (Santarem II, 338-44).

6. 1160-73. Rabbi Benjamin v. Tudela; cf. oben No. 90D: Karte zu seinen Reisen.

7. c. 1187. Plan von Jerusalem als Commentar für den oben No. 103 aufgeführten Artikel.

8. saec. XII. Asia u. Mappa mandi mit vielen Palästinensischen Namen; cf. oben No. 87 B 2.

9. Mappae mundi in Brüssel (Santarem H, 322), London (Brit. Mus. Addit. 10049 fol. 604), Neapel (Bibl. nazion. IV, F. 45), Turin (Santarem II, 139). Auf allen diesen Weltkarten liegt Jerusalem in centro mundi" nach Psalm 73, 12; Ezechiel 5, 5 (Santarem, I, 65, 98, 184, 1989, 208, 210; 210; II, 292; III, 105, 112; Marinelli, Zur Erdkunde bei d. Kirchenvätern, deutsch v. L. Neumann, Leipzig 1884, 87 pp., worin (37-63) die christlichen cosmographischen Vorstellungen, (63-87) die kartographischen Studien d. Kirchenväter behandelt werden). Eine Ergänzung bietet Wuttke, Ueber Erdkunde u. Karten des Mittelalters (Serapeum 1853, 225-36, 241-56, 257-72, 273-80), auch desselben: Zur Gesch. d. Erdkunde in: Verhandl. d. geograph. Gesellsch. zu Dresden VII, 1-66 u. R. Thomassy, Les papes géographes et la Cartographie du Vatican (Nouv. ann. des voyages 1853, I, 151-72; II, 7-48; III, 266-96; cf. 1852, IV, 57-96). Einige Weltkarten sind auch abgebildet in Lelewel, Géographie du Moyen Age, Atlas, Bruxelles 1849-50, fol., planches XV-XVIII.

10. Pläne von Jerusalem; cf. oben No. 53, 62, 69 A9, 86. Das aus Zwifalten stammende Passional (Stuttgart, Cod. fol. 56, 57, 58, 3 voll.) enthält auch einen Plan im 2. Bande (Santarem III, 96-7; Kugler, Kleine Schriften I, 57-60).

11. 1250. Matthaeus Paris (London, Brit. Museum; cf. oben No. 129) enthält die Karte einer Reise von London nach Jerusalem (Bullet. de la soc. de géogr. II. Série, X, 175; Santarem II, 256); ed. in Jomard, Les monuments de la géogr. ou recueil d'anciennes cartes, mappemondes etc., Paris (1847) fol., planche V (dort auch Karte von Palästina u. Plan von Accon).

12. saec. XIII. Hieronymus: Liber de hebraicis quaestionibus et interpretationibus Veteris ac Novi Testamenti, de nominibus locorum (London, Brit. Mus. saec. XIII; cf. Santarem II, 245 u. Jomard im Bullet. de la soc. de géogr. 1879, XVIII, 69); darin 2 Karten, von denen die eine Griechenland, Klein-Asien, Syrien, Persien, Indien, die zweite das heil. Land und die Nachbarstädte enthält.

13. Cartes et portulans contenant les côtes de l'Orient latin (Paris, Bibl. nation. départ. d. cartes 1005; sonst cf. über Pariser Portulani: Gabriel Marcel, Recueil de portulans, Paris 1888-9, 3 fascic.).

14. Icon Jerusalem (Paris, Bibl. nation fonds lat. 8865, fol. 133). 15. Mappa Hierosolymitana (London, Br. Mus. Addit. 32343, fol. 15). 16. Mappa Terrae Sanctae (London, Brit. Museum Add. 23618, No. 68).

17. Tabula geographica Antiochiam et Palaestinam complectens (Oxford, Bibl. Bodl. Corp. Christi Coll., 2 fol. 2b).

18. Templi Hierosolymitani descriptio cum figuris; commentarius pulcherrimis iconibus illustratus (Paris, Bibl. nation. fonds lat. 3438, fol. 37—81). 19. saec. XIII-XIV. Hebräische Karte von Palästina in Berlin (Steinschneider, Catal. d. hebr. Handschr. d. Königl. Bibliothek 5, No. 14: Ms. Orr., fol. 121, fol. 134 a).

20. 1310. Marinus Sanutus: Atlas mit 4 Karten: A. 1. Mappa Mundi, 2. Periplus, 3. Terra Sancta in duodecimas tribus divisa, 4. a. Hierosolyma et b. Accon, enthalten in den oben No. 179 A lab, 2abc, 4ab, 8bc citirten Handschriften; über 4b, welche fälschlich als in Oxford befindlich erwähnt worden ist (Zurla, Di Marco Polo II, 305-17; Lelewel II, 19-34; Santarem III, 183 ff.; Uzielli-Amat II, 50-1, No. 10), cf. besonders Desimoni, Pero Tafur e suoi viaggi 23, Note. B. Veröffentlicht wurde 1. die Mappa mundi bei Bongars, Gesta Dei 284-5; in Santarem, Atlas, Paris 1842, No. 3; Lelewel, Atlas XXI-XXII; auch v. Nordenskjöld, Facsimile Atlas, Stockholm 1889, fol. 51. 2. Der Periplus bei Bongars 1. c.; in Lelewels Atlas XXII; Archives de l'Orient latin II A, 328-9 (Commentar: 329-53); cf. Theob. Fischer 63, 100-1. 3. Terra Sancta bei Bongars 1. c.; in Menke, Bibel-Atlas, Gotha 1868, Karte No. 7, No. 2; v. Spruner-Menke, Histor. Atlas No. 85, Nebenkarte; Tobler, Descriptiones Terrae Sanctae, Leipzig 1874, 540 am Schlusse. 4 a. Hierosolyma bei Bongars, Gesta Dei 1. c.; Tobler, Planographie 1857, Tafel 3; Menke,

Karte 7, No. 6; Mauss, La piscine de Bethesda, Paris 1888, 7; cf. oben No. 86, 189 B, 276 B 1. 4b. Accon bei Bongars 285; in Archaeologia 1827, XXI, 422 (aus Bongars); Yule, Marco Polo II, 18; Charton, Voyageurs II, 177; Survey of Western Palestine I, 163; Rey, Etude sur l'architecture 172; cf. ZDPV. X, 300 ff.; de Vogüé, Les églises de la Terre Sainte 428-9 u. oben No. 179 B, 189 B, 276 B 1, 2534, 14. Einen Plan v. Antiochien aus No. 179 A 8b, einem Codex unsers Autors, cf. oben unter dieser Nummer. C. Sonst über unsern Autor cf. oben No. 179 u. über seine Bedeutung als Kartograph cf. Lelewel, Géographie du moyen âge, Bruxelles 1852-7, I, 19-34; Wuttke, Zur Geschichte d. Erdkunde (in den Berichten d. geogr. Gesellschaft, Dresden VII, 1871), 18-20; Bulletin de la soc. de géogr. 1879, XVII, 72-3, besonders Desimoni, Intorno ai cartografi italiani (in Atti della accad. pontif. de nuovi Lincei 1877, XXX), 262-70.

21. 1311. Karte des Pietro Visconti in Jomard, Les monuments de la Géographie, Paris (1847) folio, planche IX (cf. Archivio storico italiano 1881, VII, 381-4; Theob. Fischer, Sammlung mittelalterl. Welt- u. See - Karten italien. Ursprungs, 1886, 111-6); darauf die syrische Küste.

22. 1333. Guido de Vigevano: Thesaurus acquisitionis Terrae Sanctae 1333 cum figuris (Paris, fonds lat. 11015 saec. XIV, fol. 33-55; cf. Montfaucon, Bibl. bibl. 11011 u. cod. Taurin. Athen. lat. G. V, 7; oben No. 193).

23. 1351. Mediceischer See-Atlas enthält syrische Ortsnamen (Fischer 127-47; cf. besonders 144).

24. 1373. Francesco Pizigani: Atlante (Mailand, Bibl. Ambros. S. P. II, 2); darin: Palaestina (Lelewel, Géographie II, 35-6; Wuttke 1. c. 24-7; Zurla, Di Marco Polo II, 317 ff., Desimoni, Intorno ai cartografi italiani 1877, 270-6; Uzielli-Amat II, 58—9, No. 19), edirt von Jomard, Recueil, planche X, No. 3. Unser Kartograph copirte den Marinus Sanutus (Bulletin de la soc. de géogr. 1866, XII, 359-60; Thomas in d. Münchener Sitzungsber. 1866, II, 428-9).

25. 1375. Atlas en langue Catalane éd. par J. A. C. Buchon et Tastu, Paris 1839 (in Notices et Extraits XIV, 2), planche IV || auch in Lelewel, Atlas, planche XXIII (cf. Lelewel, Géographie II, 37-45); hat die Syrische Küste.

26. saec. XIV. Atlante di otto carte nautiche (Genua, Bibl. Tamar Luxoro); ed. Desimoni - Belgrano in: Atti della Soc. Ligure di storia patria 1867, V, 1—168; cf. Desimoni, Nuovi studi sull' Atlante Luxoro 169-272 u. Uzielli-Amat II, 48—9, No. 8); darin (Sezione XV u. p. 115—9) syrische Ortsnamen. Ueber genuesische Karten u. Geographen im Allgemeinen cf. Desimoni im Giornale Ligustico 1875, II, 41–71.

27. Carte dei Viaggi di Marco Polo (Venedig, Palazzo Ducal.) 3: costa dell' Africa settentrionale, dallo stretto di Gibilterra, Egitto, Nilo.... parte delle costiere della Siria ecc. (Zurla, Di Marco Polo II, 372; Canale, Storia del Comm. 484; Uzielli-Amat II, 47-8, No. 7).

28. Cartes et portulans contenant les côtes de l'Orient latin (Paris, Bibl. nation. départ. des cartes No. 241, 1004 bis (facsimile), 1104 (facsimile)).

29. Descriptio tocius Terrae Sanctae, quam possederunt filii Israel, vocatur etiam terra promissionis (London, Egerton 73 fol., No. 36; Zurla, Di Marco Polo II, 358; Canale 486; cf. Bulletin de la soc. de géogr. 1850, XIV, 235-6; Uzielli-Amat II, 91, No. 101).

30. Mappa mundi in Arras (Santarem III, 112–7), Florenz (ibid. III, 131), London (ibid. III, 17—9, 71, 88—9), Wien (ibid. III, 118) enthält Jerusalem, die mappa mundi von Herford dazwischen Ortsnamen (Jomard, planche XIV, No. 2); einen Teil der letzteren giebt De Laborde, Commentaire géogr. de l'Exode et des Nombres, Paris-Leipzig 1841, fol. L-LI; cf. oben No. 1731, 3. Ueber die ganze Karte cf. Santarem II, 365-74 u. Mediaeval geography, an essay illustrative of the Herford Mappa Mundi by W. L. Bevan and H. W. Phillot, London 1873, 8o.

31. Mappa Terrae Sanctae (Paris, Bibl. nation. fonds lat. 15363, fol. 1-2).

32.

Pisanische Schifferkarte mit der syrischen Küste (Jomard,

planche XI).

33. Plan von Accon (Rom, Vatic. 1960), zuerst erwähnt von Höfler, Deutsche Päpste I, 325, dann herausgegeben und erläutert von E. G. Rey in: Etude sur la topographie de la ville d'Acre au XIII siècle, Paris 1879 (Mém. de la soc. nation. des antiquaires de France XXXIX), wozu derselbe (ebenda XLIX, 1889) ein: Supplément etc. gab; cf. oben No. 2534, 14.

34. Schema Hierosolymitanae urbis et terrae adjacentis (London, Brit. Museum Harleian. 658 c. XIV, fol. 37 b).

35. Schema Templi Hierosolymitani (London, Bibl. Cotton. Titus D. III, fol. 7b).

36. 1485. Battista Beccario: Carta nautica (Parma, Bibl. Reale II, 21, 1613); darauf: Palaestina (Uzielli-Amat II, 65—6, No. 35).

37. 1436. Andrea Bianco: Atlas (ed. Max Münster, Venedig 1869, Querfolio); enthält auf Tafel 9 syrische Namen.

38. c. 1440. Carta nautica (Mantua, Museo Comunale), darauf Palästina (Portioli, Carte e memorie geogr. 17-24; Uzielli-Amat II, 70, No. 40). 39. 1443. Giacomo de Zeredis: Atlante di sei carte nautiche (Mailand, Bibl. Ambros. S. P. II, 3); darauf Palästina (Uzielli-Amat II, 68, No. 38).

40. 1447. Genuesische mappa mundi (Florenz, Bibl. nation. sectio Palat. portulani No. 1); enthält syrische Ortsnamen (Lelewel, Géographie II, 8; Fischer 155-206, besonders 200).

41. 1458 u. 1462. W. Wey: Karte Palästinas; cf. oben No. 343.
42. 1465. Gabriel Muffel: Ansichten aus Palästina; cf. oben No. 353.
43. 1475. Rudimentum novitiorum mit Karte Palästinas; cf. oben

No. 143 B 1.

44. c. 1478. Prologus Arminensis: Karte Palästinas; cf. oben No. 386. 45. c. 1480. Sebastien Mamerot: Miniature de Constantinople et Jérusalem (Paris, Bibl. nation. fonds franç. 5594 s. XV, fol. 5-277); cf. oben No. 371.

« ZurückWeiter »