Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

Venetia (Manfredo de Monteferrato) 1505, 8° || Venetia, I. Bapt. Sessa, 1515, 4° (Panzer VIII, 424, No. 718) || Milano, Rocho et fratelli da Valle, 1517, 4° || Venetia, I. Bapt. Sessa, 1521, 8° (Quaritch, No. 9045; Ternaux Compans, No. 144) || Venetia, Aluise de Torti, 1534 nel mese di Agosto, 8° (Panzer X, 53, No. 1769b) || Venetia 1553, 8° (Quaritch, No. 9046) || Venetia 1557, 4° || 1567, 8° (Ternaux Compans, No. 415) || Francesco Zambrini: I viaggi di Giov. da Mandavilla, Bologna 1870, 2 voll., 12° (in Scelta di Curiosità letterar. inedite o rare dal secolo XIII al XVII, dispensa CXIII-IV), XXVIII, 184, 217 pp. d. französisch (Lyon 1480) fol. sine loco et anno 86 ff. | Lyon, Barth. Buyer, 1480 le VIII jour de feurier (Panzer I, 532, No. 18; Ternaux Compans, No. 7; Hain, 10641) || Lyon, 1480 le III jour dauril (Grässe, Trésor IV, 360) || Lyon, Jean Cres et Pierre Bouteillier, 1487, 4° (Hain, 10642) || (Paris) 1487, Jehan Boufon, 4° (Ternaux Compans, No. 34) || (Lyon 1490), 4° 76 pp. Lyon, Barnab. Chaussart, 4o, s. anno | Paris, la veufve feu Jehan Trepperel et Jehan Jehan, 4° || Paris, Jehan Boufon (c. 1550; cf. Trésor IV, 361) || Bergeron II A, 1-25. e. spanisch: Juan de Mandauila: Libro de las maruillas del mundo y del viage de la tierra santa de Jersalen y de todas la prouincias y cibdades de las Indias ..... Fue Impremida la presente obra en la metropolitana Ciudad de Ualencia Por arte et industria de Jorge Costilla Acabose eñl Año de las discordias de Mill y Quinientos y XXI (1521) et Quinze de Julio Fol. (Catalogo de Salva II, 741-44, wo auch die Bilder abgedruckt sind) || Valencia 1515, 4° || ibid. por Juan Navarro 1540 fol. (Ternaux Compans, No. 264). f. lateinisch: Itinerarius, Zwolle, 1483, 4o (Panzer III, 567, No. 10) || sine loco et anno (Antwerpen, Gerard Leu, c. 1485), 4o, 62ff. à 33 Zeilen || s. loco et anno (Coloniae apud Praedicatores c. 1488), 48ff. à 37 Zeilen; andere Ausgaben ohne schärfere Unterschiede siehe bei Panzer IV, 157, 764; IX, 184, No. 239; 200, No. 13b; Brunet, s. voce; Grässe, Trésor IV, 361; Hain, 10643-4) || Antuerpiae, Wouwer, 1564 (Adrichom 287 a). g. deutsch (theils durch Michael Velser, theils Otto v. Diemeringen übersetzt): s. loco et anno (Basel 1475?) fol. 102 ff. à 38-42 Z. || 1481 Augsburg, Anton Sorg fol. (Panzer I, 449, No. 1015; Hain, 10647) || 1482 Augsburg, Schönsperger fol. (Panzer I, 130—1, No. 160) || 1483 Strassburg, Joh. Pruscz (Panzer II, 152, No. 208; Hain, 10649) || 1484 ibid. (Ternaux Compans, No. 27) || 1488 ibid. (Panzer I, 175, No. 264; Hain, 10650) || 1499 ibid., Barthol. Kistler fol. (Panzer, Zusätze 1802, 89, No. 476b; Hain, 10651) || 1501 ibid.,

Matthias Hupfuff (Panzer I, 255-6, No. 519; Weller, No. 200) || 1507 ibid., Ioh. Knoblauch fol. (Panzer I, 285, No. 596; Weller, No. 201) || 1580 Frankfurt, Joh. Spiess || 1584, im Reyssbuch 405-22 | 1600 Köln, Wilh. Lützenkirchen, 8° | 1608 Frankfurt, 8° || 1608 Köln, 8° || 1608, sine loco || 1609, im Reyssbuch 759-812 || 1690 Köln u. Nürnberg || 1692 Köln || (1692), sine loco et anno 228 pp. (Ternaux Compans, No. 2628) || 1696, s. loco (Nachdruck von 1608) || 1828 Nürnberg (Jäck, Taschenbibl. II, 1, 163-94) || (1852) Reutlingen (sine anno) bei Fleischhauer, von Ottomar F. H. Schönhuth. Cf. Scheller, Bücherkunde d. sassisch-niederdeutschen Sprache 65-6, No. 322. h. vlämisch: Reysen int heilighe Lant (c. 1470) 110 ff., fol. (Campbell, Annales, No. 1199) || Antwerpen, Gfr. Back, 1494, 19. Juni, 4° || ibid., Willem Vorsterman, 4o, A. XIII, s. anno || Amsterdam 1550 || ibid., Jan Bouman, 1659 (?), 96 pp., 4° || ibid., Jac. van Egmond, sine anno, 4° || ibid., Erven Wed. Jac. van Egmond, s. anno || ibid., G. de Groot Keuer, 1742 || ibid., Abr. Cornelis, s. anno || ibid., Erven van der Putte en B. Boekhout, 1779 || Antwerpen, Mart. Verdussen, s. anno || Gend, Jan Gimblet, s. anno (Tiele 160) || Als Volksroman auch verbreitet; cf. van den Bergh: De Nederlandsche Volksromans, Amsterdam, s. anno, 4o, 135–47. i. dänisch: J. C. J. Brandt: Gammeldansk Laesebog, Kjöbenhavn 1857, 115-23 || M. Lorenzen, Mandevilles Rejse i gammeldansk oversaettelse tillige med en vejle der for pilgrimme, Kjöbenhavn, S. L. Moller, 1882, LXXV, 206 pp., 8° (in: Samfund til udgivelse af gammel nordisk litteratur Vabc). k. czechisch: Pilsen 1510 u. 1513, 8° || Prag 1576 u. 1610, 8° || auch 1797 u. 1811 (Balbin, Bohemia docta III, 203; Dobrowsky, Gesch. d. böhmisch. Litteratur 165 ff.; Handgirdscha, Katalog, Prag 1840, 27). C. Cf. Panzer, Hain, Ebert, Brunet, Grässe Trésor s. v.; Grässe, Lehrbuch II B, 773-5; Cataloge von Donaueschingen (ad No. 483), Giessen (ad No. 160), Gotha (I, 419-32), Petzholdt, Anz. 1861, 280; Bodemann, Xylogr. u. typogr. Incunabeln d. königl. öffentl. Bibliothek von Hannover 47; Pischon, Denkmäler d. deutschen Sprache II, 223-9; Koberstein, 5 Edit., I, 414; Bibliothèque du comte L'Escalopier II, No. 5202-7; Wackernagel, Gesch. d. deutsch. Literatur 1872, 351; Gervinus, Die Teutschen Volksbücher 53-71, Gesch. d. poet. Nationalliteratur II, 239, Gesch. d. deutsch. Dichtkunst, 5 Edit., II, 344-5; Graf, Diutiska, III, 77; Scheible, Das Schaltjahr III, 570-4, § 22; IV, 70-1, § 22; Schönborn, Ueber d. Reisebeschreibung d. J. M., Breslau 1840, 4°; Historisk Tidsskrift

[ocr errors]

1843, IV, 150 ff.; Yule, The book of Ser Marco Polo 1874, I, 132-45 (über d. dürren Baum"); Chevalier s. voce; Academy 1876, 11. Nov.; 1881, 5. u. 12. Febr.; 12. Nov.; Zarncke, D. Presbyte Johannes 128-54; Encyclop. Britann., 9 edition, 1883, XV, 473-5; Yule Cathay I, 17; Revue des questions histor. 1882, Octobre; Revue historique 1882, XX, 49-70; Revue celtique 1886, 358-68; St. Martin: Nouv. Annales d. voyages 1853, I, 40—3; Lorenzen in d. Vorrede seiner dänischen Ausgabe; Bovenschen: Untersuchungen über J. v. M. u. die Quelle seiner Reisebeschreibung in Zeitschr. für Erdkunde 1888, XXIII, Heft 3 u. 4; Ein poetisches Gespräch zwischen J. v. Mandeville u. d. Sultan v. Aegypten siehe in Th. Wright u. Halliwell, Reliquiae antiquae 1841, 113-5. Herr Dr. Vogels (Crefeld) wird binnen Kurzem seine Untersuchungen über Mandeville veröffentlichen; ihm verdankt d. Verfasser die oben unter (V.) bezeichneten Angaben.

1336. Belawi: Reisebeschreibung (Gotha, Arab. Codd. 1540, fol. 61-87a, 122-6); der Reisende ging von Spanien aus nach Nord-Africa u. Syrien.

1336 (?).

Jacobus de Verona: Liber peregrinationis. A. 1. Middlehill, 6650 B, § 2 s. XV, 4o, lat. 2. München, Cgm. a. 235 fol. s. XV u. b. 298 fol. s. XV. B. Im Auszuge bei RM. 45-64; cf. v. Aretins Beiträge IX, 1273 ff.

c. 1338-1348. Anonymus Coloniensis: „Dar na dat geschreven is van deme heilgen lande || ind die koufmanschaf en wissen ouch alle lude nijet etc. etc. Datum anno domini MCCCC Octava in vigilia palmarum." A. Köln, Stadtarchiv M. G., No. 1 (No. 261) s. XV. B. 1. Ennen in Benfey, Orient u. Occident, Leipzig 1862, I, 452-80, 627-47 (unvollständig u. ohne Commentar). 2. Röhricht u. Meisner in Zeitschr. für deutsche Philologie XIX, 1-86 (vollständig und mit Commentar). C. Ueber einzelne seltene Namen naturwissenschaftlicher Art, die in diesem Tractat vorkommen, handelt (gütige Mittheilung d. Verfassers) Herr Gymnasialdirector Krause aus Rostock in: Jahrb. des Vereins für niederdeutsche Sprachforschung 1876, II, 83-7; 1889–90, XIV, 8-9 u. 1890-1, XV (noch nicht ausgegeben) sehr gründlich. Cf. R. 104, Korth in Zeitschr. d. Aachener Geschichtsvereins V, 1883, 198.

196

197

198

199

c. 1340. Nicolas Rossell, ord. Praed., soll hinterlassen haben: Liber locorum sanctorum Terre Jerusalem und Nomina Episcoporum et patriarcharum Jerosolimitanorum (Bover, Bibl. de escrit. Baleares, Palma 1868, II, 298, No. 1084, § 26, 27; cf. Chevalier s. voce Roselli). 200

c. 1342. Fray Blas de Buysa: Relacion verdadera y copiosa de los Sagrados Lugares de Jerusalem y Tierra Santa de la misericordias divinas que em ellos resplendecen de las muchos trabajos y afficiones que por conservallos en piudad christiana padecen los Religiosos del Seraphico Padre San Francisco ordenado por el P. Fray Blas y Buysa, Madrid, Alonso Martin, 1622, 122 pp., 8° || Salamanca 1624, 8°; cf. Ternaux Compans, No. 1283 u. 1328; Marcellino da Civezza 73-4, No. 107; Castellani 201 199, No. 280; Wadding u. Sbaralea s. voce.

.....

1344. Itinerarium cujusdam Anglici terram sanctam et alia loco sancta visitantis anno 1344. „Arripiens quondam iter et peregre sum profectus ad sanctum sepulcrum quia quanto hominis ingenium curiosius tanto vult perspicatius rimari" || et ut dicit propheta reddens unicuique secundum opera sua. Et sic reposita est nobis corona justitie quam reddet nobis in illa die justus judex. Explicit itinerarium cujusdam Anglici terram sanctam et alia loca sancta visitantis." (Cambridge, Corp. Christ. Coll. 370 s. XIV, 4o, 202 fol. 1-11.)

1345. Niccolo da Poggibonsi : Libro d'Oltramare. A. 1. Florenz, Bibl. Laurent. Magliab. a. XXXVIII, 47 s. XV || b. VIII, 3 s. XV || c. IV, 101 s. XV || d. IV, 119 s. XV || Bibl. Palat. e. E. 5, 9, 8o s. XV || f. 54 fol. s. XV || g. 106 fol. s. XV || Bibl. Riccard. h. 1279 fol. s. XVI || i. 2037, 8o s. XV || k. 2819 fol. s. XVI. 2. Jerusalem, Zionskloster (T.). 3. Paris, Bibl. Charles Schefer s. XV. 4. Siena, Bibl. publ. B. VI, 2. 5. Ein Codex: N. di Poggibonzi, ord. Min.: Lo divotissimo viatico Ierosolimitano et della sepultura di S. Katerina nel anno 1345 (mscr. di 57 foll. scritto dal frate Jacopo da Morrona 1469, 4°), den der Catalog Rosenthal XXVII, München 1880 anzeigt, scheint No. 3 verwandt, wo nicht mit ihm identisch zu sein. B. 1. Lami, Catalog. codd. bibl. Riccard. Florent. ms., 4°, 297-8 (Auszüge). 2. Viaggio in Terra Santa descritto da Anonimo trecentista teste inedito del 1395, Bologna, Regia Tipograf., 1867, 8°. 3. Viaggio da Venezia a Gerusalemme, testo inedito del secolo XV („in occasione delle nozze CasoniNardozzi"), Imola, Paolo Galeati, 1872, 8°. 4. Damasco les sue adiacenze per le nozze Banchi-Brini, Imola, Paolo Galeati, 1878, 8o. 5. Libro d'Oltramare di fra Niccolò da Poggibonsi ed. Alberto Bacchi della Lega, Bologna, Romagnoli, 1881-2, 2 voll., 6° (in Scelta di curiosità letter. inedite o rare dal secolo XIII al XVII. Dispensa 182-3), XVIII, 326, 287. C. Cf. Amat I, 111; Nuova

Antologia 1873, XXIII, 254-5; Sbaralea, SS. Minor. 731; Marcellino 467; Bonifacius Stephanus 307; Narducci III, No. 13, 15, 17, 57, 58; Zambrini, Opere vulgare 1878, 683-4; Desimoni im Giornale Ligustico 1882, 130-50.

1346. Rudolfus de Frameynsberg: Itinerarium in Palaestinam, ad montem Sinai et in Aegyptum. A. 1. München, Clm. 26636 s. XV, fol. 385-8. 2. Regensburg, Cod. S. Magni monast. (ob dem vorigen identisch?). B. Canisius, Antiquae lectiones VI, 323-7 (ed. Basnage IV, 358-60) aus A 2. C. Cf. Beckmann II, 376; Fabricius VI, 365; v. Hormayr, Taschenbuch 1832, 119; RM. 468; R. 105.

1752
5

203

204

1348. Nicolaus de Huda: Notabilia de Terra Sancta. A. 1. Breslau, Stadtbibliothek B. 4o s. XV, pag. 47-52. 2. Hamburg, Stadtbibl. Cod. geogr. 15, fol. 65-95. 3. Wolfenbüttel, Cod. Helmstad. 702 s. XIV, fol. 61-92: Liber de terra sancta e notificatione Ludolfi Clippeatoris abbreviatus per Detmarum (sic) de Huda. B. Cf. Neumann in Les archives de l'Orient latin II B, 305 ff. Das Ganze ist wohl ein Auszug aus Ludolf v. Sudheim. 205 c. 1348. Anonymo trecentista. "Questo sono i viaggi che debbono fare le pellegrini || E da fiume (Iordano) verso il Levante se e terra di promissione. Iddio ci conduca a salvazione. Amen." A. Bologna, Cod. Canon. S. Salvatore 396 (44) s. XIV. B. 1. (Prof. Michele, Melga:) Viaggi in Terra Santa descritti da Anonymo trecentista, Napoli, stamperia del Fibreno, 1862, 16 pp., 8° (Amat I, 122; Zambrini, Le opere vulgari a stampa ... Bologna 1878, 1045). 2. In Carlo Gargiolli, Viaggi in Terra Santa, Firenze, G. Barbèra, 1862, 443-50, 8°.

.....

1350. Johannes de Marignola. A. Prag, Oeffentl. Bibl. 8. XV. B. 1. Itinerarium orientale in Dobner, Monum. histor. Bohem., Prag 1768, XI, 113 ff. 2. Yule, Cathay 1866, II, 309-94. 3. Angelo de Gubernatis, Viaggiatori Italiani 1875, 142-61. Deutsch: Joh. von Marignola.... Reise in d. Morgenland, aus d. Lateinisch. übersetzt u. erläutert von J. G. Meinert (Abhandl. d. königl. böhm. Gesellsch. d. Wissensch.), Prag 1820. C. Cf. Palacky, Würdigung d. alten böhm. Geschichtschreiber, Prag 1830, 164–72; Kunstmann in: Histor. polit. Blätter XXXVIII, 701-19, 793-813; Amat I, 103-9; Marcellino da Civezza 372, No. 383; Chevalier

s. voce.

206

207

« ZurückWeiter »