Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

s. XIV, fol. 84-9. 2. Turin, Athenaeum 615 s. XIV (cf. Codd. man. bibl. regiae Taurin. Athen., Taurini 1749, II, 152—8). B. Baluze, Miscellanea VI, 357-69, (ed. Mansi I, 228-30). C. Cf. Forsch. zur deutsch. Gesch. 1886, 82.

» Quid

De Egipto, Deserto et Terra promissionis. Egyptus, qui (sic) desertum, qui (sic) terra promissionis. Tria sunt loca: Egiptus, Desertum, Terra Promissionis" (Rom, Palatina cod. lat. 300, 8o, saec. XII-XIV, fol. 14v).

Verite est que la

De la situation de Jherusalem. sainte cite de Jherusalem siet entre deux montagnes | Jacob pour vengier leur sereur qui la avoit este efforce occirent ceulx de la ville et ardirent toute la cite" (London, Brit. Mus. Reg. 15 E. I fol. c. V).

De situ Hierusalem. „Ab occidente est introitus Jerusalem per portam David || capta est Jerusalem a Latinis." A. 1. Breslau, Stadtbibl. (Rhediger. 262) s. XIV. 2. Cambridge, a. Cajus Coll. 151 s. XIII b. Univers. MM. 5, 29, fol. 156v-7v. 3. Cheltenham, 16588 s. XIII. 4. Copenhagen, Arna Magn. 26. 5. Hannover, 37 s. XIII. 6. Leipzig, 214. 7. London, a. Bibl. Reg. 6 A. I s. XIII, fol. 134-5 | Bibl. Cott. b. Claud. A IV u. c. XIII || d. Lambeth 144, fol. 117-21 (cf. A catalogue of the arch. man. in the library at Lambeth Palace, London 1812, No. 144) || e. Sloane 3548 s. XIV, 4o. 8. Oxford, Bodlej. a. Coll. Corp. Christi 32 s. XIII, 91b-3 || b. Digby 112 s. XIII. 9. Rom, Palatina 927. 10. Wolfenbüttel, Cod. Aug. 68, 16 s. XIII. (Cf. unten Via Hierosolymitana.)

[ocr errors]

Descriptio Jherusalem. De princ. Salahadini et de visione || durus interpres rerum declaravit eventus" (Dublin, Trinity Coll. E. 4, 21, 8°).

Descriptio locorum Terre Sancte ist als in den Handschriften des Chronicon Anonymi Laudunensis erhalten erwähnt, aber nicht abgedruckt bei Bouquet, Recueil d. histor. des Gaules XVIII, 706.

Descriptio maris Mediterranei. ,,De existentia Riveriarum et forma maris M." (London, Bibl. Cott. Dom. A. XIII s. XIII; darin auch eine Beschreibung d. heil. Landes).

Descriptio urbis Hierosolymae.

Civitas Hierusalem

in duobus collibus omnibus aliis in circuitu || Ascendimus Hierosolymam quae sita est in loco altiori qui est in terra illa“ (Berlin, Diez, cod. 4o, 70, fol. 25).

154

155

156

157

158

159

160

161

Descriptio Terrae Sanctae.

[ocr errors]

Est autem in partibus Syriae plerisque consuetudo" (Rom, Reg. Christ. 863 s. XIII; cf. 162 Pertz, Archiv XII, 310).

[ocr errors]

Designatio trium civitatum David. Tres sunt civitates David: Mons Syon, Jerusalem, Bethleem" (London, Harleian. 163 1280 s. XIII).

Est civitas que vocatur biritus inter terminos tyri et sydonis (nun folgt die bekannte Geschichte von dem durch Juden verübten Hostienfrevel). „Decrevit autem sancta romana et antyocena ecclesia diem quintum Novembrem solempnem agere in quo facta sunt in laudem Domini nostri Jhesu Christi etc." (Göttweih, 164 Klosterbibl. 198 s. XIII, fol. 70a-2a; N.).

Fragmentum descriptionis cujusdam Terre Sancte. „In Bethlehem primo panis vivus qui de celo descendit" (London, Bibl. Reg. 4 B. XIV s. XIII, fol. 556-9); dies ist keine geographische, sondern mystisch allegorische Beschreibung d. heil. Landes und zwar völlig identisch mit S. Bernardi Liber ad milites Templi, 165 cap. 7-13.

Incipiunt peregrinaciones in ecclesiam Ste. Marie Bethleem. ,,Et in primis descenditur ad capellam Sancti Hiero166 nymi" (London, Harleian. 2333 s. XIII, fol. 37b-73a).

Informacio pro masculis et foeminis sepulchrum Christi visitare volentibus (Leipzig, Reposit. III, Ser. IV, 8o, 167 No. 4; ist nach direkter Erkundigung schon vor 1855 verschwunden). In Jherusalem in templo sancti sepulchri ad introitum ipsius ecclesiae | sed in spacio hujus aeris contra locum montis Oliveti, ubi ascendit ad celos || (Chronicon Sanpetrinum 168 in: Geschichtsquellen d. Provinz Sachsen, Halle 1870, I, 95-7).

Iste sunt visitationes cum hymnis (Florenz, Bibl. nazion.

169 XIII, 11, 76, 8° s. XV-XVI, fol. 16b-69. N.).

Liber de civitatibus Terrae Sanctae. „Gloriosa dicta sunt de te, civitas Dei || Quorum quidam hospitalarii ordinis sive s. Iohannis fratres, alii frates theotonicorum nuncupantur" (München, Clm. 170 14731 s. XIII, fol. 84-93).

Loca Sacra. „Notum sit omnibus fidelibus Christianis statutum civitatis Jrlm | Bracchium S. Quiriaci (?) martiris, caput Sancti Pan171 taleonis" (London, Bibl. Cott. Claudius A. IV, 4 s. XIII).

Peregrinatio S. Sepulcri. „Hec sunt peregrinationes in Terram Sanctam (30 Zeilen) || Deinde ad Sanctam Crucem, ubi arbor 172 dicitur tremt (sic)" (Paris, Bibl. nat. fonds lat. 11019 s. XIII, fol. 276 v).

Pres de Antioche sunt une manere de gent sarrazène, ke sunt apele hauchassis (London, Arundel 52 s. XIII), 173 Quicunque ad Jerusalem || titulum scripsi (Ashburnham App. 99 s. XIII fol.).

[ocr errors]

Templi Hierosolymitani descriptio. Multis divine Scripture multo amplius dulcescunt; Titel des letzten Capitels: De descriptione altaris holocausti || altitudinem altaris complendam necessaria adjectio"; auf fol. 80 u. 81 sind 2 Zeichungen (Paris, Bibl. nation. fonds lat. 3438 s. XIII, fol. 37-81).

8. XIII-XIV. Tozeoth erez Jisrael von einem Schüler des Rabbi Mose ben Nachman. A. St. Petersburg, Sectio Firkowitz 764 (od. 703?). B. Auszüge von Neubauer in: Revue des études juives X, 105. C. St. 14, No. 10b.

Via Hierosolymitana. „Omnis iturus Hierosolymam de suo loco notet iter usque Ungariam; ab Ungaria usque Hierusalem hic habet notatum. In media aqua que dicitur Fisgaga incipit Ungaria" (das Explicit ist ganz verschieden). A. 1. Melk, K. 31. 2. München, Clm. 629 s. XIII, 8°, fol. 19-21 (cf. Neumann in Tübing. Theol. Quartalschr. 1874, 543 u. ZDPV. 1881, 231). 3. Wolfenbüttel, Cod. Gud. 131 s. XIII, fol. 19a-20b. 4. Zeitz, Dombibl. B. Eccard, Corpus hist. medii aevi II, 1345-8 (aus A 4). In diesen Tractat ist der oben No. 157 genannte: De situ Hierusalem eingeschoben.

c. 1300. Haithon (Hethum). A. 8. lateinisch. 1. Berlin, a. Cod. lat. fol. 2 s. XV | b. Diez 76, 4°. 2. Breslau, a. Stadtbibl. 262 fol. s. XIV, 1-33 || b. Univers. Nichtclass. Schriften A. 78 s. XIV. 3. Cambridge, a. Univ. Dd. I, 17, No. 13 || b. Gg. I, 34, No. 4 s. XIV (Pertz, Archiv IV, 388-9). 4. Cheltenham, 6650 s. XV. 5. Düsseldorf, Landesbibl. 2, gross folio s. XVI. 6. Escorial, Q. II, 21 col. 91

[ocr errors]

122 s. XV (Neues Arch. 1881, 271). 7. Florenz, Bibl. Nazion. (Magliab.) XXIII, 122 s. XIV, fol. 265b-76b. 8. Graz, Univers. 33,34 (ZDPV. 1881, 233). 9. Leyden, 66 s. XIV. 10. München, Clm. 15766 s. XV, 1–35. 11. Paris, Bibl. nat. fonds lat. a. 5514 s. XIV || b. 5515 A. s. XIV || c. 6041 A. s. XIV || d. 14693 s. XIV. 12. St. Petersburg, Oeffentl. Bibl. 136 Fol. 13. Wien, 3529 s. XV. b. französisch. 1. Bern, 125, fol. 219b-54 s. XV (ZDPV. 1881, 233). 2. London, Brit. Mus. a. Bibl. Reg. XIX, D. 1 || b. Addit. 17971 | c. Bibl. Cotton. Otho, D. II, § 1. 3. Oxford, Bibl. Bodlej. Ashmol. 342, fol. 1-6. 4. Paris, a. Arsenal 4654 (HF. 673—4) s. XIV || b. Bibl. nation. fonds lat. 14737 s. XV, 229-34 Röhricht, Bibliotheca geogr. Palaest.

5

174

175

176

177

(franz.) c. fonds franç. 1380 s. XV, 1-53 || d. 2001 s. XIV (fragm.) e. 2810 s. XIV, 226-8 || f. 12201 s. XV, 1—66 || g. 12202 s. XV, 1-56 || h. nouv. acquis. 886 s. XIV || i. 1255 8. XV, 1-76 || k. Bibl. Firmin Didot (Catalogue 1881, No. 64) s. XIV. 5. Tours, 1468 s. XV, 1-131. 6. Wien, a. 2620 s. XIV || b. 2623 s. XIV. c. spanisch: Escorial, Z. I, 1 s. XIV (Jose Amador de los Rios, Histor. critica de la litteratura Esp., Madrid 1864, V, 251; Herquet im Johanniter-Wochenbl. 1887, No. 50). B. a. lateinisch: 1. Haythoni Liber historiarum Orientis sive passagium Terrae Sanctae ed. Menradus Moltherus, Hagenoviae per Joh. Secerium, 1529, 4° (Ternaux Compans, No. 174; Castellani, No. 262). 2. Historia Orientalis Haythoni Armeni in: Grynaeus, Novus orbis regionum, Basileae 1532, 1537 u. 1555 (p. 338-402). 3. Historia Orientalis Haythoni Armeni et huic subjectum Marci Pauli itinerarium (ed. R. Reineccius in: Chronica Hierosolymitana II), Helmstadii 1585, 4° (ibid. No. 560). 4. And. Müller: Marci Pauli Veneti De regionibus orientalibus libri III (Haithoni Historia orientalis), Coloniae Brandenburgicae 1671, 4o, 92-107 (Ternaux Compans, No. 2205). b. französisch: 1. Sensuyvent les fleurs des histoires de la terre Dorient: compillees par frere Haycon seigneur du Cort et cousin germain du roy Darmenie par le commandement du pape et sont divisees en V parties. On les vend a Paris par Philippe le noir, s. loco et anno. 2. Les fleurs des histoire de la terre d'Orient On les vend a Paris en la rue neufve nostre Dame a lenseigne d'lescu de France (Alain Lotrian), s. anno (c. 1520) 74 ff., 4o (No. 1 u. 2 nach der französischen Bearbeitung des Nicol. de Salcon). 3. L'Hystoire merueilleuse Plaisante et Recreatiue du grand empereur de Tartarie seigneur des Tartars nomme le grand Can contenant six liures ou parties ... Imprimee nouuellement à Paris En Lan mil cing cens vingt et II le quinziesme jour du moys Dapuril pour Jehan Sainct Denys libraire, pet. fol. (aus d. Lat. übersetzt durch Jehan Lelong, Mönch von St. Bertin 1351; cf. Biogr. Univ. XIX, 331 ff.; Rec. de voyages et mém. de la soc. de géogr. IV, 421 ff.); Ternaux Compans, No. 171 giebt als Jahr d. Druckes 1529. 4. Les Fleurs d'histoire de la Terre d'Orient, Lyon, Benoit Rigaut, 1585, 8° (Ternaux Compans, No. 554). 5. Bergeron 1735, II, 1-95. 6. Louis de Backer, L'extrême Orient au moyen age, Paris 1877, 125-253. c. spanisch: Historia de las cosas del Oriente, primera y segunda parte. Contiene una descripcion general de los reynos de Asia ..... la historia de los Tartaros; las cosas del

.....

.....

.....

.....

reyno de Egipto; la historia y sucessos del reyno de Hierusalem; traduzido y recopilado do Amaro Centeno, Cordova, Diego, Galuan, 1595, 4o. d. armenisch: ed. Aucher, Venetiis 1842, 8. e. italienisch: 1. Nicetas, Historia degli imperatori Greci XIX colle istorie delle parti dell'Oriente scritte da Halthone trad. da Joseffe Horologgi, Venetia, Valgrisi, 1562, 4o. 2. Nicetas (lib. VII trad. da Fausto da Longiano racconciato e rassettata da Francesco Sansovino) con aggiunta del passagio di Terra Santa d'Aithone Armeno, Venetia, Sansovino, 1562, 4°. 3. Ramusio 1583, II, 61-4 (1588, II, 61-6). f. englisch: 1. Here begynneth a lyttle chronycle translated and imprinted at te cost and charge by Rycharde Pynson..... (London) Rycharde Pynson s. anno (c. 1520—30), 48 ff. (Bibl. Grenvill. 306). 2. Purchas, His pilgr. III B, book I, 108-28. g. holländisch: 1. Markus Paulus Venetus: Reisen en Beschryving der Oostersche lantschappen beneffens de Historie der Oostersche lantschappen door Haithon van Armenien ..... door J. H. Glazemaker vertalt, Amsterdam vor Abr. Wolfgang..... 1664, XII, 99 pp., 8° (Tiele 194). 2. Peter van der Aa, Leyden 1729, II. Theil. C. Hist. litt. de France XXV, 479-507; Journal asiat. 1833, I, 329 ff.; Brunet, Grässe, Chevalier s. voce; L'Escalopier II, No. 4938-42; Bibl. de l'école d. chartes 1874, 93-8; Castellani 187-8, No. 262; Delaville de Roulx, La France en Orient au XIV siècle, Paris 1886, I, 64-70.

[ocr errors]

c. 1310. Marino Sanuto Torselli: Liber secretorum fidelium Crucis. A. 1. Brüssel, a. 9347-8 s. XIV || b. 9404—5 s. XIV. 2. Florenz, a. Bibl. Laurent. XXI, 23 s. XV; cf. Narducci, No. 46 || b. Magliab. XXVII, 283 (= Strozz. 273); cf. Archivio Veneto 1883, XXVI, 159–60) || c. Bibl. Riccard. 237 (K. III, 33) s. XIV (dort auch Karten) || d. Cod. Zanetti lat. 410 s. XIV || e. 547 s. XIV. 3. Leyden, man. Scaliger. 34: „Marini (Sanuti?) Geographia sive portuum maris mediterranei descriptio." 4. London, Brit. Mus. Addit. a. 19513 s. XIV || b. 27376 s. XIV. 5. Mailand, Ambros. 205 (cf. Archivio Veneto XX, 393, Note 1). 6. München, Clm. 14621 s. XV. 7. Neapel, Bibl. Naz. V. F. 35 s. XIV (cf. Fornari, Notizia della bibl. Naz. di Napoli, Napoli 1874, 68; Narducci, No. 106). 8. Paris, a. Bibl. Colbert 644 s. XIV || b. Bibl. nat. lat. 4939 s. XIV, fol. 9, 11, 99, 113, 133: mappae Sanutinae; daraus fol. 98 Plan v. Antiochien in Rey, Etude sur les monum. d. croisés, planche 18 || c. 5949 A. s. XVII, fol. 22-46 (fragm.) 9. Rom, a. Bibl. Reg. Christ. 548 (Migne nennt im Dictionn. de manuscrits in Rom 3 Codices: 85, 92,

178

« ZurückWeiter »