Ergo haud difficile est perituram arcessere summam,
Lancibus oppositis vel matris imagine fracta,
Et quadringentis nummis condire gulosum
Fictile: sic veniunt ad miscillanea ludi.

Refert ergo, quis haec eadem paret: in Rutilo nam
Luxuria est, in Ventidio laudabile nomen

Sumit et a censu famam trahit. Illum ego iure
Despiciam, qui scit quanto sublimior Atlas
Omnibus in Libya sit montibus, hic tamen idem
Ignoret quantum ferrata distet ab arca
Sacculus. Ε caelo descendit γνῶθι σεαυτόν,
Figendum et memori tractandum pectore, sive
Coniugium quaeras vel sacri in parte senatus
Esse velis; neque enim loricain poscit Achillis
Thersites, in qua se traducebat Ulixes;
Ancipitem seu tu magno discrimine causam
Protegere adfectas, te consule, dic tibi qui sis,
Orator vehemens, an Curtius et Matho buccae.
Noscenda est mensura sui spectandaque rebus
In summis minimisque, etiam cum piscis emetur;
Ne mullum cupias, cum sit tibi gobio tantum
In loculis. Quis enim te deficiente crumina
Et crescente gula manet exitus, aere paterno
Ac rebus mersis in ventrem, faenoris atque
Argenti gravis et pecorum agrorumque capacem?
Talibus a dominis post cuncta novissimus exit
Anulus, et digito mendicat Pollio nudo.
Non praematuri cineres nec funus acerbum
Luxuriae, sed morte magis metuenda senectus.
Hi plerumque gradus: conducta pecunia Romae
Et coram dominis consumitur; inde ubi paulum

35

40

45

50

55

60

Nescio quid superest et pallet faenoris auctor,
Qui vertere solum, Baias et ad ostrea currunt.
Cedere namque foro iam non est deterius quam
Esquilias a ferventi migrare Subura.
Ille dolor solus patriam fugientibus, illa
Maestitia est, caruisse anno circensibus uno.
Sanguinis in facie non haeret gutta; morantur
Pauci ridiculum effugientem ex urbe pudorem.

Experiere hodie, numquid pulcherrima dictu,
Persice, non praestem vita vel moribus et re,
Si laudem siliquas occultus ganeo, pultes
Coram aliis dictem puero, sed in aure placentas.
Nam cum sis conviva mihi promissus, habebis
Evandrum, venies Tirynthius aut minor illo
Hospes, et ipse tamen contingens sanguine caelum :
Alter aquis, alter flammis ad sidera missus.
Fercula nunc audi nullis ornata macellis.
De Tiburtino veniet pinguissimus agro
Haedulus et toto grege mollior, inscius herbae,
Necdum ausus virgas humilis mordere salicti,
Qui plus lactis habet quam sanguinis, et montani
Asparagi, posito quos legit vilica fuso;
Grandia praeterea tortoque calentia faeno
Ova adsunt ipsis cum matribus, et servatae
Parte anni, quales fuerant in vitibus, uvae,
Signinum Syriumque pirum, de corbibus isdem
Aemula Picenis et odoris mala recentis,
Nec metuenda tibi, siccatum frigore postquam
Autumnum et crudi posuere pericula suci.
Haec olim nostri iam luxuriosa senatus

65

70

75

55. effugientem Pw, et fugientem s Priscian. 57. vel pw, . 58. si P, sed pw.

63. missis P.

P, nec

80

85

90

Cena fuit: Curius, parvo quae legerat horto,
Ipse focis brevibus ponebat holuscula, quae nunc
Squalidus in magna fastidit compede fossor,
Qui meminit, calidae sapiat quid vulva popinae.
Sicci terga suis, rara pendentia crate,
Moris erat quondam festis servare diebus
Et natalicium cognatis ponere lardum,
· Accedente nova,

si
quam

dabat hostia, carne.
Cognatorum aliquis, titulo ter consulis atque
Castrorum imperiis et dictatoris honore
Functus, ad has epulas solito maturius ibat,
Erectum domito referens a monte ligonem.
Cum tremerent autem Fabios durumque Catonem
Et Scauros et Fabricium, postremo severos
Censoris mores etiam collega timeret,
Nemo inter curas et seria duxit habendam,
Qualis in Oceano fluctu testudo nataret,
Clarum Troiugenis factura et nobile fulcrum;
Sed nudo latere et parvis frons aerea lectis
Vile coronati caput ostendebat aselli,
Ad quod lascivi ludebant ruris alumni.
Tales ergo cibi, qualis domus atque supellex.
Tunc rudis et Graias mirari nescius artes
Urbibus eversis praedarum in parte reperta
Magnorum artificum frangebat pocula miles,
Ut phaleris gauderet equus caelataque cassis
Romuleae simulacra ferae mansuescere iussae
Imperii fato, geminos sub rupe Quirinos,
Ac nudam effigiem clipeo venientis et hasta

95

100

105

81. sapiat quid pw, sapiat qui P. 91. Fabricium P, Fabricios w, postremo P, rigidique w.

93. habendam P, habendum pw. 94. oceano s, oceana P, oceani pw. 99. delebat Heinrich. 100. rudis pw, ruris P.

110

115

120

Pendentisque dei perituro ostenderet hosti.
Ponebant igitur Tusco farrata catino;
Argenti quod erat, solis fulgebat in armis.
Omnia tunc, quibus invideas, si lividulus sis.
Templorum quoque maiestas praesentior et vox
Nocte fere media mediamque audita per urbem,
Litore ab Oceani Gallis venientibus et dis
Officium vatis peragentibus; his monuit nos,
Hanc rebus Latiis curam praestare solebat
Fictilis et nullo violatus Iuppiter auro.
Illa domi natas nostraque ex arbore mensas
Tempora viderunt; hos lignum stabat ad usus,
Annosam si forte nucem deiecerat Eurus.
At nunc divitibus cenandi nulla voluptas,
Nil rhombus, nil damma sapit, putere videntur
Unguenta atque rosae, latos nisi sustinet orbes
Grande ebur et magno sublimis pardus hiatu,
Dentibus ex illis, quos mittit porta Syenes
Et Mauri celeres et Mauro obscurior Indus,
Et quos deposuit Nabataeo belua saltu,
Iam nimios capitique graves. Hinc surgit orexis,
Hinc stomacho vires; nam pes argenteus illis,
Anulus in digito quod ferreus. Ergo superbum
Convivam caveo, qui me sibi comparet et res
Despicit exiguas. Adeo nulla uncia nobis
Est eboris, nec tessellae, nec calculus ex hac
Materia quin ipsa manubria cultellorum
Ossea; non tamen his ulla umquam obsonia fiunt
Rancidula, aut ideo peior gallina secatur.
Sed nec structor erit, cui cedere debeat omnis

125

130

135

a School

, , quem
Sumine cum magno lepus atque aper'et pygargus antelope
Et Scythicae volucres et phoenicopterus ingens
Et Gaetulus oryx hebeti lautissima ferro

140
Caeditur et tota sonat ulmea cena Subura.
Nec frustum capreae subducere nec latus Afrae
Novit avis noster, tirunculus ac rudis omni
Tempore et exiguae furtis inbutus ofellae.
Plebeios calices et paucis assibus emptos

145
Porriget incultus puer atque a frigore tutus;
Non Phryx aut Lycius, non a mangone petitus
Quisquam erit: in magno cum posces, posce Latine.
Idem habitus cunctis, tonsi rectique capilli
Atque hodie tantum propter convivia pexi.

150
Pastoris duri hic est filius, ille bubulci.
Suspirat longo non visam tempore matrem,
Et casulam et notos tristis desiderat haedos,
Ingenui vultus puer ingenuique pudoris,
Quales esse decet, quos ardens purpura vestit.

155
Hic tibi vina dabit diffusa in montibus illis,
A quibus ipse venit, quorum sub vertice lusit; 160
Namque una atque eadem est vini patria atque ministri. 161
Nostra dabunt alios hodie convivia ludos :
Conditor Iliados cantabitur atque Maronis

180
Altisoni dubiam facientia carmina palmam.
Quid refert, tales versus qua voce legantur ?

Sed nunc dilatis averte negotia curis
Et gratam requiem dona tibi : quando licebat
Per totum cessare diem ? non faenoris ulla

185

159

179

142. capreae pws, caprae P. 147. non —

- magno delebat Guietus. 148. in magno PSs, et magno w. 161. delebat Markland 180, conditor pw, condi ... tur P, conducitur S. 184. licebit pw, licebat P.