Edit. Rom. pag. 615.

vendo errori, nifi læva mens fuiffet. Rogaverat enim, ut fi quando aliquod ejus crimen deferretur ad me, fuftinerem judicium ufque ad inquifitionem plenam quod heu me! non feci: led faciam fi alias ufus incidet. Serio enim pœnitet tam damnose feftinaffe. His dictis confeftim fibi fifti juffit Thoem liberum & infignibus ornatum dignitatis priftinæ, quem amplectens, erra vimus, inquit, fed circumventi dolis malis fapienter a te præmonita inconfulte negleximus. Verum icti fapiemus. nec de cætero ab iftiufmodi infidiis periculum tibi eft. Perge fecurus ferendis ac partiendis nobifcum curis Imperii. Cui Thos, ut talem me probes, inquit, qualem ifta dignatione credere oftendis, hoc eft tibi fidum & veriffime benevolum, audi meum confilium & fic habe: nihil effe magis falutare Regibus quam fubditorum fyncere fidelium admittere libera monita & eorum fuggeftionibus deferre. Ajo non expedire tibi me amplius in intimo minifterio habere, mihi amplius fidere. Reges enim oportet fibi cavere ab iis quos vehementibus injuriis læfere, ab iis quos re familiari fpoliarunt; ab iis quos fine caufa exilio muletarunt; ab iis quos fraudarunt mercede operæ, aut ftipendiis; Præterea ab Avaris, ab inexplebilibus, denique ab illis qui publicas utilitates propria danina reputan tes, defperant fe poffe fieri, nifi communi infortunio, felices. Hos omnes Princeps fapiens hoftium loco habere, a feque removere longiffime debet Etfi enim culpa vacant priora quatuor genera tamen magnus dolor ex damno quod funt paffi, verifimiliter illos ftimularet ad non omittendam, fi umquam occurreret, aut etiam ultro quærendam captandamque occafionem ultionis. Sine igitur recedere me in dudum optatam folitudinem. Præfertim cum opportunior deinceps quam prius calumniis fim futurus , perfeverans in minifterio. Siquidem conflata iterum (quod vitari nequit ) pari huic in me coitione Improborum falfis me teftimoniis oppugnantium, accedet tibi nova caufa criminationis admittenda credendæque, quod exiftimare merito poteris; memoria me injuriæ acceptæ priori damnatione, ad tibi nocendum incitatum Hic Rex, iterum amplectens Thoem; yera, inquit, in aliis ifta fint quæ allegas tua fynceriffima bonitas mihi perfpectior eft, quam ut quocumque nomine fufpectus umquam effe poffis aut debeas ne porro ifta, unde intentas mihi metum, injuriæ memoria in te refideat, efficiam beneficiis multiplicandis: quibus illam aut obliterem aut obruam. Tu qua fide cœpifti, perge mihi & Reipublicæ navare operam, majori etiam quam hactenus alacritate. Reftitutus inde Thos est in priftinæ faftigium dignitatis, ingenti & honoris & gratiæ augmento: talique exemplo declaratum poffe interdum recte Reges inniti fecuros reconciliatæ, prius a se vexatorum benevo¬ lentiæ,

Ogavit inde Gymnosophistam Rex Abef falomus, ut indicare fibi ne gravaretur cui potiffimum generi, & quo maxime merito & gratificari & fidere Reges debeant. Super eo argumento, refumpto fermone Gymnosophista difputavit in hunc modum.

1. Beneficum effe Regem convenit in gratos & beneficio dignos: neque, ut fæpe fit fit, effundere fine delectu opes publicas in confanguineos & privatim fibi caros, utcumque jam hi fint divites pauperes autem contemnere. Verum ex his, qui obfervati fuerint judicio pollere, præftareque prudentia, honorari a Principe ditarique muneribus oportet. Præ cæteris auteni amore ac beneficenția complectendi funt, qui fe factis probarint ac

ceptæ gratiæ memores, & in occafione rependendi meriti fideliter fedulos. A talibus enim tempore fuo dubio expectare vicem officii poterit. ut enim quidam ait Sapientum : Homo homini occurfum fœneratur, ubi autem ingratum aliquem Rex deprehenderit, amovebit a fe illum omni ratione, fiquidem fapiet, nec ullam umquam tali partem fidei tribuet. Hoc naturæ ipfius effe judicium Beftiæ in hoc exemplo docuere. Foderant in agro quodam Ruftici foveam Leoni loca illa infeftanti capiendo. Verum in hanc incaute illac euntes inciderunt primum Aurifex quidam, deinde Simius, mox Draco poftremo & Serpens. Confpicatus id forte ex vicina loco cellula, quo diveriorio dudum utebatur, Solitarius aliquis, Vir bonus: en, inquit ille infelix Homo, præter calamitatem cafus, etiam a Dracone atque angue devolutis eodem periclitatur. non omittam occafionem fervanda animæ & mercedis æternæ tali operi propofitæ, lucrandæ. Ita ille fecum ; ac mox ftrenue progreffus ad oram foveæ, funem demifit, inclamans Homini, ut illum arriperet, ejus ope extrahendus. fed præoccupavit faltu Simius, & eductus primus eft. Secundi jactus beneficium Draco præripuit, ut Serpens tertii; quæ omnes educte beftia miro affectu gratias Eremitæ referebant addentes & confilium, cujus ille ne glecti pœnas tulit: ne cures, inquiebant, hominem, qui fupereft in fovea, tollere, malignam vicem beneficio reddet; nam nos illum ingratiffimum novimus. Adjecit pro fe Simius: ego diverfor in Suburbano Civitatis Zanzur, fi qua te illuc umquam peregrinatum caufa tulerit , experiere me non immemorem gratiæ. Paria Draco. & Serpens polliciti (hi domicilium habebant in muris ejufdem Civitatis) ad fua quique recefferunt. noviffime omnium extractus e lacu Aurifex, & ipfe gratias liberatori egit ac fe profeffus in Urbe Zanzur domum & familiam habere, oblatoque fi cafus illum iftuc ferret, hofpitio & obfequio, vale dixit & eo abiens iter arripuit.

quave ope aut juvare tam bene de fe meritum aut ulcifci tam male mulctatum poffet. In ea illi fixo cura, Regis filius occurrit, malo fuo magno. nam eum irruens coluber momordit in manu alto & immedicabili vulnere. Trepidatur ad ejulatum Principis Pueri tota regia: Rex mœftiffimus dilata quæftione Solitarii accurrit. varie fatagunt miniftri & Medici, Sed nihil proficiunt quoad e brevifopore puer expergifcens Audivi, ait, per fomnium, non alia me ope fanari poffe, quam precibus Eremita tuo juffu Pater, injufte torti, innocens enim eft. Commotus hoc audito Pater, Solitarium carcere eduatum rogat, ignofcat fibi per errorem lapfo, & orare pro filio periclitante ne gravetur. Annuentem ad ægrum fecum ducit. Magna circum turba erat Familiarium Regis ac Procerum; coram quibus infontem fe conteftatus Eremita, graviter accufabat ingratiffimam Aurificis proditionem, ejus turpitudinem exaggerans ex beftiarum pari ope fervatarum in fe officiis ingentibus, Sub hæc pofitis genibus precatus, Regium adolefcentem momento fanavit, & patri lætiffimo incolumem reddidit. Rex omnibus cognitis, Aurificem ingratum, ut falfum delatorem morte affici mandavit. Eremitam, præter monilia Filia quæ illi donavit, multis infuper muneribus cumu, latum honorificentiffime dimifit.

DISSERTATIO

Parabolica XII.

Apio & probo qua dixifti, ait Rex Abeffalom hæc locuto Gymnofophiftæ : vellem nunc audire ex te, fi vacat, nec grave eft, quomodo contingat aliquem ex paupere divitem fieri, qui mifer ex felice prius evaferit Ad hoc Gymnofophifta.

1. Rem, inquit, Domine, poftulas non tam explicatu difficilem obfcuritate fui, quam varia quotidianorum eventuum multiplicitate infinitam dicu. ut enim multis Fortuna gravibus & acerbis cafibus vitam infeftat humanam evertens felices opibus, & una revolutione rotæ fuperbiffimos Tyrannos e faftigio folii in imum piftrini redigens: ita hanc frænans corrigenfque Numinis Orbem gubernantis Providentia, plurimas init eafdemque inopinatiffimas plerumque rationes, egentium ditandorum, & humilium fubita orbis vertigine e luto in lucem ac gloriæ culmen evehendorum. Ac quod magis eft mirum, exdem illis plerumque contrariornm eventuum caufæ funt. adeo ut quibus potentia, quibus forma quibus ars fua atque induftria cadendi ex ftatu offendiculum objecerit, eofdem, ludente ut folet in humanis rebus Sapientia Divina, fua nobilitas, fua venuftas, fuus labor, peritiaque fortunæ meliori reftituant. Harum adeo viciffitudinum fpecimen accipe in narratiuncula non longa, fatis inexpectatorum fucceffuum, quos homines quatuor haud diuturno funt fpatio experti. Juvenis Regis filius, Patre mortuo, a Fratre minore invidente virtutibus ejus, & adjuto manu Factioforum, notam ejus æquitatem formidantium, regno ejectus, vagus errare inopfque cogebatur. Huic peregre occurrit formofiffimus & prænobilis adolefcens, quem fufpicacis Principis zelotypia ex levi conjectu oculorum placere illum fuæ uxori criminata, extorrem fecerat. non diu procefferant, cafus invicem renarrantes fuos: cum iis fe adjungit Mercator qui nave fracta , qua rem univerfam fuam ingentis pretii vehebat modo vix falvus enataverat, & feminudus quærebat ftipem. denique torofus & durus filius Patris Agricolæ, extrufus domo abundantium fobole Parentum convicio, dum ei exprobrant inertiam, ni tanto natu preffam numero familiam levaret eamdem terebat viam, quærens ubi operam locaret. Et hic quartus admiffus in confortium trium

Edit. Rom.

priorum, viciffimque auditus dum fuam & ipfe fortunam recitat. Coaluit inter quatuor diverfiffimæ licet fortis homines communione conciliata neceffitatis, fatis arcta & vera caritate conglutinata.focietas ut & mutui libertate fermonis famem ac laffitudinem humaniffime invicem confolarentur, & quod quifque juvare poffet haud fibi quifquam privatim fed amanter in pag. 617, commune confulerent. Sic iter agendo devenerunt in viciniam Civitatis magnæ, quam priufquam fubirent, acquiefcentes ad umbram in crepidine viæ publicæ, difquirere familiaritate folita cœperunt, quam quifque fui, ac fociorum fublevandorum fpem ac facultatem habere fe arbitra

retur.

.

II. Mihi, ait, Regis filius confcia quædam fiducia blanditur, eamdem quæ regno me privavit providentiam ( nihil enim humanorum fine confilio Numinis geritur ) infufpicabilem meæ prudentiæ modum quemdam inventuram extrahendi me his fordibus, & in copiam, unde meac meos confoler, reponendi. Ego vero, fubjecit vice fua formofus nobilis, iis quas in me prædicari memini venuftate & claritate natalium magnopere confido. Tum Mercator naufragus: etfi ait, rem meam mare abforpfit, tamen induftria quæ rem fecerat, mecum emerfa fluctibus fpem in finu fovet, mutandæ iterum inopiæ in conditionem talem, qua non mihi foli queam confulere, Quartus Rufticus: vos longinqua, inquit & incerta vaticinamini. Atqui urget efuries, cujus ega præfens in hifce lacertis præfidium teneo ne multa: præftolamini hic mihi, fi vultis, ufque ad vefperum. afferam unde cœnemus. Affentientibus cunctis, fcandit fylvofum montem fitum in proximo congeftumque ibi magnum & bene exaggeratum lignorum fafcem robuftis imponens humeris, vænum intulit foro, citoque nummulis paratis, cibos emptos fociis gratulans attulit: in porta Civitatis obiter fcribens: unius hominis labor quatuor egentes pavit. Suaviter illa vefpera fuerunt præfertim cum abundaret ex reliquiis unde poftridie pranderent. Quod cum effet fa&tum: Me, inquit formofus adolefcens ordo jam meus vocat ad experiundum quid hæc forma, quidve nobilitas poffit efficere. Ibo intro in Urbem, & fi quid invenerim ante noctem referam. Laudarunt omnes. Ille per celebris Civitatis loca diu vagatus, incidit in Senatorem otiofe fpatiantem in Bafilicas. Is ex adverfo gradientis os & ftaturam diu intuitus, fieri non poteft, fecum inquit, quin hæc frontis Majeftas, hic regius inceffus indolem nobilem abfcondat, explorare juvat hominem. Sic progreffus obviam eunti, unde te habemus hofpes, ait. aude fateri quis fis, fenties in ea loca te veniffe ubi pretium nobilitati ac merito fit. Ille patria & gente memorata; breviterque adjecto de fortuna fua quantum primo fermone profiteri apud ignotos tutum eft vifum, mirifice Patricio placuit. Quare illum comiter manu prehenfum, tui fimiles hofpitio non carent, inquit, ubi ego domum habeo: Sic in ædes eum inducit fuas, apponique menfam de via laffo fane lautam imperat . Sub hanc • ejus fermone, decoreque, ac morum ufu comperta elegantia, magis captus, fi tibi , Urbis ait, hujus placet commoratio, domum habes in qua, ut apud tuos, diverfere quamdiu lubebit : fin alio urgeris inftructum viatico dimittam. Hoc poftremum fuvenis accepit, neceffarium iter fibi caufatus; & accepto viatici nomine fatis magno pecuniæ numero, ad focios fub Solis occafum lætus venit: fcripto & ipfe in foribus Civitatis fucceffu fpei fuæ in hæc verba : unius Juvenis forma peregrinos quatuor inftruxit anno

na.

,

IV. Unus fupererat Regis filius: qui non ita multo poft, die capto, non bonis avibus Urbem ingredi vifus eft atratam luctu, nam ca fui Regis fine liberis defun&ti funus moefta celebrabat. Proceres qui Rempublicam adminiftrabant tali rerum articulo foliciti ne quid turbarum oriretur, cuftodias geminaverant portarum, explorarique fubeuntes jufferant. Ab his animadverfus peregrinus Juvenis fpeciei heroicæ, cum interrogatus quis, cujas, unde, cur veniret? refponfum haud certum expediffet, fufpectus in vincula datus eft, valde miferantibus, ubi rem cognovere tam triftem fucceffum fociis. Triduo poft confultantes de ReEdit. Rom. gis electione Senatores, audierunt a quæfitoribus quæ ii e captivo adolefcente refciverant. Effe ilpag 618. lum Regis noti & potentis primogenitum, factione fratris minoris regni hæreditate dejectum, & forte fama rei tantæ in proximo geftæ eo pervenerat, celebrans etiam viri laudes. His auditis Senatus Princeps, nempe, inquit, Patres, Regem Deus ultro nobis offert, quo meliorem ne optare quidem poffumus. extincta ut fcitis eft cum noftro Domino quem extulimus regia univerfa familia. quid elegantius facere licet quam nobiliffimum, optimum, nec rudem regnandi artium Juvenem in vacuum noftri regni evehere folium? difceptatum aliquandiu de re, certatumque votis, ac ftudiis: tandem euntibus plerifque in fententiam primi Senatoris eductus è cuftodia rite coronatur adolefcens Subjiciet fibi quifque facile quæ novitas, quæque admiratio cunctorum fuerit. Trium maxime ejus camitum poft anxiam expectationem ingens gaudium, & gratulatio Dei laude conjuncta extitit. Neque horum oblitus in fortuna meliori novus Rex, ftatim eos accerfit, ac nobilem quidem formofum illum, Palatino maximo auctoratum Magiftratu apud fe habuit. Naufragum Mercatorem ærario præfecit; Ruftico denique villarum regiarum procurationem demandavit. Ac quod illos fcripfiffe in porta compererat elogium fuæ quemque fortis: & ipfe id imitatus, in fronte Propylæi portæ Urbis primaria locari marmor curavit, cui litteris quadrantalibus aureis infculpi jufferat certior folidiorque bafis fiduciæ humanæ quam labor forma induftria Divina eft Providentia ; unde omne bonum provenit. Hæc Genxæ (id ei nomen erat) femper

Tom. I.

,

fuit opinio, feliciffimo eventu comprobata. Sub hæc perorans Gymnofophifta Regi Abef falomo dixit: vides ex his, Domine , opes egentibus contingere, opera, fpecie, genere, arte, at fuper omnia, providentia, & poteftate fupremi Numinis cuncta fapientiffime æquiffimeque moderantis,

DISSERTATIO

Parabolica XIII.

DIxit autem Rex: percepi Parabolam iftam ;

& quid per eam præcipiatur intelligo. Nunc doce quo pacto fiat, ut facile oblivioni tradat ac parum curet alienas calamitates, qui nullum ipfe damnum paffus umquam eft. ubi autem experiri mala cœperit; aliorum illi clades, admonitiones, ac documenta fint quibus ad refipifcendum addu

catur.

:

:

Ad ea refumpto fermone Gymnofophifta ref pondit in hunc modum: Qui non dubitat alios lædere ut fibi profit ipfi, ftultus imprudenfque eft quippe qui non cogitet omnium effe A&torum juftas vices, immutabilique ordine fucceffuram aliquando cuicumque injuriæ parem ultionem certe ut longiffime differatur, ultima illa die qua æqua retributio cunctis, prout vixerint reddetur. Hac porro mente in calamitates incidet immedicabiles; ac nifi vitam emendet in tempore, pœnitentiæ denique feræ acque inutilis acri tormento cruciabitur. Hujufmodi tamen interdum emendantur experientia malorum propriorum: & fi quando fentiant damna ab aliis illata, intelligere demum incipiunt abftinendum fibi effe a vexandis per inju rias aliis. prout leænæ contigit. Ferunt enim Leænæ cuipiam catu los duos fuiffe, quos ipfa venatum prodiens, tuto, ut putabat, loco depofuit in fylva ubi eos inventos venator quidam interfecit & pelle utrique detracta, fecumque ablata, excoriatos, & mifere laceros reliquit. Redux ad locum Leana, & cariffimos fœtus extinctos, atque excarnificatos cernens, incredibili confixa 'dolore eft, nullumque finem flendi ac lamentandi faciebat adeo ut ejulatuum ejus ac planctuum excita fonitu vicina Urfa, pro neceffitudine ac-. curreret ad Amicam confolandam. Ait ergo fimul pervenit: quis te tantus moror conficit, age quid quereris? quid tibi quod nolles contigit ? Enimvero, inquit illa, quomodo non fleam non ululem, non plangam, quæ duos meos catulos amiferim? Hos reliqueram abfconditos in arundineto Venator autem quidam illic repertos (heu mihi! ) occidit, & nudatarum carnium pelles auferens abiit. dixit ei Urfa: Atqui, Amica, ferre te hunc cafum eo conftantius par eft, quod eum confcia tibi es merenti contigiffe. nam eadem quæ fecifti paffa es. quocirca modum ponas luctibus cenfeo, ac reputans tecum quam multas & ipfa matres orbas feceris, orbitatem jufta vice tibi repenfam boni confule, aut patienter faltem tolera, ufitata pateris, & æqua. æterna quippe fancitum lege, ubique ac femper ferius ocyus fit, ut quæ male quis dixit, audiat; quæ fecit, ferat; quæ feminaverit metat, quaque menfura menfus aliis fuerit eadem ipfi remetiatur; denique qui foyeam qui laqueum, qui dolum quemvis in damnum alterius paraverit fimilibus quandoque circumveniatur infidiis. Ad ea Leana vero victa recte, inquit, mones. Tum Urfa dic amabo te quot numeras vitæ annos ? fane multos, ait Leana & Urfa hoc quoque nifi grave est memora, quo victus genere tanto tempore fis ufa; quid tot iftis anniş · comedere confueveris? nempe nofti, ait illa vefci me carnibus animantium folere. fane, ait Urfa; rurfus illud quæro: quis tibi carnes iftas fubminiftrabat? Venabar, inquit, quotidie in monte, & quas beftias arripere poteram, vorabam. Rurfus Urfa quid tibi videtur, inquit anibb

malia illa tam multa, quæ vorafti, genitores non habuerunt? Habuerunt profecto, inquit Leæna; Cui Urfa quid igitur caufæ eft, ait, cur nullius Edit. Rom, Patris, nullius Matris ex tam multis quas catulis pag. 619. orbafti, ejufatus audiamus? Si ergo illi taciti dolores fuos concoquunt, utcumque plerique non meriti paribus factis clades fuas: vide an non æquum fit te patientius paulo ferre quibus digna es, nec nimis indignanter excipere ab exemplis a te datis in tuum femel caput injuriam reflexam, quin, puto, fi verum vis dicere, fateberis, haudquaquam te tam facilem in vexandis aliis futuram,

perfuafum habuiffes, hinc eventurum ut tu quoque aliquando paria paterere. His auditis Lexna, reputans apud fefe, proprii feipfam fui caufam infortunii fuiffe, feriam vitæ prioris pœnitentiam concepit; certaque emendationis, deinceps efu carnium abftinuit, fructibus arborum vitam tolerans. Poft quæ fubjunxit, compendio di&ta colligens Gymnofophifta: Sic habe, Rex maxime; qui dolore pungitur accepti damni, ubi fimul cognoverit, iftud ideo fe pati, quia fimiliter in alios peccaverit ; & malum illatum feret levius, & deterrebitur in pofterum ab aliis reditura in auctorem quandoque injuria, landis.

DISSERTATIO

Parabolica XIV,

vio

Optima, & te digna (Rex ait) nobifque uti

liter recolenda difputafti; nunc de confiliariis, quos adhibere Reges debent, deque illorum delectu, & ufu perlibenter aliquid audirem.

I. Tum Gymnofophifta hanc eft fabulam exorfus. Erat Rex Murium Troglodyta nomine, urbem bene munitam in deferta, & avia Regione fumma tranquillitate obtinens, imperitanfque ingenti numero fuorum. Tres circa fe affiduos habebat Senatores Gentis, quibus deferebat plurimum. Et erant lecti omnes expertique; fed cun&tis antiftabat intervallo maximo, qui Tyrophagus vocabatur; Creoboro, & Linorodo (nomina hæc erant duum aliorum) haud paulo prudentior. Hi omnes quadam die circumftantes Regem, & ei & invicem gratulabantur pacem, profperitatem rerum, quam unica dumtaxat interpellaret folicitudo ab incurfibus felium, quorum effet dudum ipforum generi, & multitudo formidolofa, & vis, ac crudelitas intolerabilis. Quare duo poftremi tempus effe ajebant, in hoc flore Fortunæ publicæ, difpiciendi, num quid expediri confilii poffet ad femel defungendum tædio, & periculo tam diuturna, tamque importunæ tyrannidis. Ad ea Troglodytes: pot neceffariam, ait curam, ac tutelam mei capitis cui etiam non mea caufa, fed communis falutis refpectu, confulo; equidem nihil habeo antiquius quam fubje&torum meo Imperio fecuritati, ac rationibus profpicere: adeo quidem, ut filiorum, & confanguineorum ipfos tenerrimos affectus caritate populi curæ meæ commiffi pofteriores habere foleam. Quare agite, libere fuggerite fi quid occurrit vobis opportunum factu. Faxo ne me tardum in admittendo, neve fegnem in exequendo, quod tale propofueritis, queri poffitis. Ad ea Creoborus, certatim adjutante Linorodo, generofa ifta, & digniffima Principe inductione animi laudata, incalefcebant in fuadendo; ut confcriberetur quam numerofiffimus exercitus poffet ex tunc abundante Juventute Gentis. duces inde ipfis præponendos quam experientiffimos, & fortiffimos; tum fortunam tentandam; quæ, ut dici folet audentes juvat non temere videri magnum ex ifto conatu operæ pretium fperandum.

II. Talia iftis differentibus dormitare aut aliud agere Tyrophagus videbatur, admirante Rege. qui tandem poft longum ejus filentium: mi

ror te hodie Tyrophage in confilio tacere præter. morem. An dubitas nunc primum tua huic cœtui fenfa committere, quæ tam fæpe fufpeximus : quafi periculum fit, aut ne talia fint quæ fperni queant: aut, vel fi quid afferres quod non probaretur, ad dedecus, damnumve pertinere id tuum ullo modo poffet: utique cum plenum, & liberum Senatori conftet quidvis quod fentiat expromendi jus, & noftræ deliberationes impenetrabilis arcani religione fepiantur, Ad ea Tyrophagus: nullus talis de te, aut de meis hifce Collegis metus, hujus mei, quod reprehendis, Domine, filentii caufa eft: verum, ut fatear ingenue, mera inopia verborum, & quafi quædam infantia fuper argumento inopinato, atque improvifo mihi maxime. de quo fi neceffe fit dicere illud unum mens fuggerit: effe iftud quod mei College propo fuere negotium hujufmodi, de quo nec cogitare amplius, nec loqui umquam oporteat. Omnium quippe rerum, quæ in deliberatione verfantur prima illa uniceque requifita conditio eft, ut poffint effici. debellare autem ac funditus extinguere Gentem Felium, extra noftram, quamlibet fatagamus, facultatem effe, fatis, ut res per fe taceret ipfa, docere nos poffet memoria Majorum, quos potentiores, & fapientiores nobis, numquam tamen fando audivimus in talem fpem vel per fomnium ingreffos; abfuiffe vero multo longius ab ullo in rem iftiufmodi apparatu, aut conatu meditando. Contra ea cum Creoborus, & Linorodus nihil hifcerent, Rex tacitus admirans Tyrophagi folidam confilii vim, cœtum dimifit. Habes informatam hoc facto ideam, Domine, officii boni Regis in difcernenda confiliariorum, & confiliorum qualitate. quæ fane difcretio eatenus eft Principi neceffaria, quatenus experientia demonftrat, ea adhibita commoditates maximas; neglecta damna ingentia Rebus publicis inferri,

DISSERTATIO

H1

Parabolica X V.

Ic Rex Abeffalomus Gymnofophiftæ ait: Percepi fructu animi magno quæ docuifti multa, & præclara: Tibique jam, ut eft verifimile, dicendo feffo, moleftus effe definam; ubi unum adhuc audiero: quid cenfeas, ac præcipias circa curiofam pruriginem quorumdam faftidientium parata, confentanea ipfis, & abunde fufficientia; inhiantium vero longinquis, arduis, inutilibus.

1. Ultimi fuper ea re fermonis Gymnofophifta hoc initium fecit: Fuit apud nos Afceta religionis, & prudentiæ infignis quidam, ad quem hofpes haud paris fapientiæ divertens, fane humaniter exceptus eft Inter cœnam pro præbentis Philofophia frugalem, cujus totus apparatus pane, dactylis, aqua conftabat; Hofpes guftatis dactylis fuavem, inquit, ita me Deus amet, cibum tædet me jam patriæ, quæ tales non gignit fructus; licet uvarum, ficuum, nucum, ac pomorum omnis generis ferax fit, quibus abunde menfæ inftruuntur apud nos: tamen mihi videor non poffe jam fine his vivere, quare volo referre domum femen, aut furculum arboris dactylos ferentis, ex qua viridarium conferam. aut certe, quod expeditius forte fuerit, in hanc terram domicilium transferam. Arridens his Afceta; juvat me, inquit, habere nos aliquid non infuave tibi: tamen, fi me finis dicere, magna pars tranquillitatis vitam beantis, in finienda conceffis, ac parabilibus cupiditate fita eft. qui appetit longinqua, vel fequendo fatigatur, vel carendo angitur utramque moleftiam lucrifecerit, qui fuis contentus, non inhiarit alienis,

II. Caftigata leniter Hofpitis levitas acquieviffe præcepto fapienti videbatur; quando iterum erupit in appetitionem intempeftivam alterius generis. Allegaverat forte Afceta, pro

pag. 620,

iterum

vecto in varia fermone, fententiam ex libro Chaldaico, quam interpretatus differuerat. Placuit Hofpiti eruditio. & amabo te, inquit repete, quod recitafti teftimonium. me delectat ifle fonus non intellectarum licet vocum ; ac decerno dare operam addifcendæ ifti lingua; petoque ne graveris hujus jam nunc idiomatis elementa mihi tradere. Cui Senex: Atqui vereor, ait, ne patriæ prius oblivifcaris linguæ, quam iftius peregrinæ ufum paraveris; fpiffa res eft, experto crede, nec iftius ætatis, aut occupationis tuæ. nec contentioni ærumnofiffimæ par refponderet fructus. Quocirca metuerem equidem, ne tibi eveniret quod Corvo ajunt. Is confpicatus aliquando Perdicis inceffum, captus quafi præclara fpecie, ftatuit omittere naturalem fuum, feque laboriofe diu exercens in librandis paffibus, & circumagendo ad fingulos corpore, alternandaque propenfione in latus utrumque, hunc ftulti conatus eventum habuit ut nec perdicis greffum, quem æmulabatur, affequeretur, nec Corvinum teneret amplius, ludibriumque utrique generi deberet; ac ex omni ejectus cœtu, rifu paffim cun&torum traduceretur. Hæc poena eft inquietæ pruriginis in non fibi congrua profilibundæ. Meminifine Patrem tuum, aut Patruorum aliquem, vel

fando in tua familia ferri audivifti de Avorum quopiam, qui linguam umquam Chaldaicam calluerit? Cum Hofpes negaffet: Afceta excipiens, igitur, addidit, magnopere auctor tibi fum non erumpendi extra cancellos familiarium exemplorum, fed coercita inani curiofitate, acquiefcendi conceffis a natura, & educationis forte. Hatenus Gymnofophifta locutus, & adoratione demiffiffima veneratus Regem; Refpondi, Domine, inquit, ut potui pro mediocritate facultatis meæ, ad tua ifta quæfita multa, & varia: in quo quæfo, fi eruditionem minus potes, qua me deftitutum idonea, ut fentio fic ultro fateor, certe voluntatem parendi, & obfequendi alacritatem etiam ultra vires prolixam, amplecti te velim, & me in numero tibi addictiffimorum, favoris interdum tui regii, beneficæque gratiæ fignificationibus afpergere.

Has quindecim Differtationes Sapiens Medicus Perzoes ex Indica in Perficam linguam a fe converfas Regi Chofroi obtulit. Inde eædem ex Perfico in Arabicum translatæ fermonem funt. Ex Arabico vero idiomate illas ego Symeon Magifter, & Philofophus cognomento Seth munis utilitatis fpe illectus, græce fum interpre

tatus.

com

Tom. I

bb ij