Κεφ. γ'. Concio Imperatoris Super expugnatione Urbis. Δημηγορία βασιλέως ἐπὶ τῇ ἁλώσει ὁ πό CAP. X X Χ. CAP. XXΧΙ. λεως. Ut Imperator comitantibus Principibus ingref- Όπως ὁ βασιλεὺς εἴσησιν εἰς τὰ πόλιν με fus in Urbem fit. CAP. XXXII. Κεφ. λα'. τῇ περὶ αὐτὸν ἀρχόντων. Ut fe gefferit Imperator cum diverfis Lari- Οπως προσωέγκατο βασιλεὺς ταῖς ἐδ Λαnorum poft ingreffum in Urbem. CAP. XXXIII. Ut res Urbis ordinata fint ab Imperatore. CA P. XXXIV. Κεφ. λβ'. τίνων φυλαῖς εἰσελθών. Κεφ. λγ'. Όπως ετάχθησαν τὰ καὶ τω πόλιν παρὰ βασιλέως. Κεφ. λδ'. Deliberatio Antifitum de Patriarcha Arfe• Οποίαι ήσαν αἱ περὶ τὸ Παξιάρχες Αρσενίο nio. CA P. XXXV. Ut Imperator puerum Joannem amoverit ; but Italis domicilium attributum fuerit. CA P. XXXVI. De Legatis ad Papam, & Italos ab Im. peratore miffis. τα CAPUTI Ut Arfenius Patriarcha in folicitudine fuerit ob res Imperii. Α Ρσενίω δὲ της Πατριάρχη, νέων ήρξε ορον Α Α ἡ δ ̓ ἐπὶ τῇ βασιλείᾳ κατατάσεως το Παλαιολόγε ἀνάγκη, μεγάλη τις οὖσα καὶ ἀπαραίτητος. πλίω γὰρ ὀλίγων καὶ τέτων καιρὸν οὐκ ἐχόντων, διὰ νὰ ἢ ἄλλων πολλῶν καὶ μεγάλων ὄντων βούλησιν, ἐφ ̓ ᾧ ἐπέχοιεν, φανερῶς οἱ ἄλλοι πάντες μιᾶς βαλῆς ἦσαν καὶ γνώμης, απ γαπητῶς ἔχοντες εἰ βασιλόύοιντο ὑπ ̓ ἐκείνῳ. ἀρίslω γὰρ βασιλείαν εἶναι, οὐ ἢ κληρων τώ ό λίπω δο B T Arfenio Patriarchæ novarum folicitudi- Edit. Rom. movendus eft, ipforum quibus eft præfuturus populis æque utilem & ipfis Principibus, uti- τύχης τινί ἐςι λαγχάνειν καὶ ἢ ἀνάξιον. quidem qui fic imperant omnis admonitionis loco abfoluta & liberrima quidvis imperandi licentia eft. Cum interim ipfi quoque qui ea molefte ferunt, accinere affentantibus cogantur ; & ultra omnem modum qualicumque Principi encomia vel maxima dicere, quibus fcilicet magis, magifque tumidus ejus animus inflatur. Atque hoc genus Principes diverfas fibi larvas velut in fcena imponentes, ad optime imperandum abunde putant fufficere generis regii claritatem. quafi nafcientium in purpura primigenia ipfa femina vim quamdam arperandum neceffariarum præbitricem . Hæc canam fecum ferrent, dotium ad præclare imdicentes exardefcebant in impatientem inftantiam videndi præpofitum rebus verum Dominum, & corona dignum, feque compotes votorum, utpote fubjectos Principi ejus formæ quam defcripferant. Is quoque ipfe quem iftis vocibus defignabant, Palæologus eadem illa loquebatur. addens etiam fe, fi forte impe raret, & filium haberet non præditum doti pag. s&, Edit. Rom. Pag. 19 bus , artibufque ad bene regendum aptis, Α τις δουῦαί οἱ καὶ πρωτοασκρῆτις πάλαι σβεπεν & inflexibiles ad gratiam ei rei viros prafc- bum vulgo vocitabant, quem fpecie honoris curaret. Injuftarunt porro exactionum, ne no- rum ftatum, pacemque fervandam videretur condu cibile. In quo ut abundantius religionem o que in contraria incurrentibus distrahebantur. ~ τὸ αξίωμα, καὶ οἱ θέλειν ἀσηκρῆτις ὑποτάξαι, ἐφ' ᾧ ἀδεκάςως καὶ ἀνεριθετως κρίνοιαν . ἔτι τε λόγον τιμῆσαι, καὶ τὰς ἐν λόγῳ περὶ πλείσει της αλλων ποιεῖν. τὸ δέ γε ςρατιωτικὸν ὑπεραγαπᾷν, κὶ τὰς ἐκείνων προνοίας κἄν ἐν πολέμῳ πίπτοιεν, κἂν ἀποθνήσκοιον, γονικὰς ἐγκαθις, ν τοῖς παισὶ, κἄν τισιν αἱ γυναῖκες και γαςρὸς ἔχοιεν κυοφορέμμον εισπράξεων δ ̓ ἀδίκων μὴ δ ̓ ὄν μα εἶναι, μὴ δὲ χώραν διδόναι διαβολαῖς · ἀρ γοιῶτος μὲν τὰ ἐπὶ ταύταις μονομαχία, ἀργοῦν τος δὲ ἐ τα σιδήρε, ὡς ἐπηρτημένα και κινδιώς μεγίς, εἴ τις τολμών της δυναμένων, συναρ χαῖς ὑπέχειν τὸν μύδρον καταναγκάζειν . τὰ δὲ τῆς πολιτείας ὅπως ἀφόβως ἐν εἰρτών εχατηρεῖπαι, ὥςε καὶ τὰς ἀπορόντας κ ἱκανῶς τῆς περιεσίας ἔχοντας, ἐπιδεικνυμένως τὰ ὑπάρχοντα κυδροπαι, καὶ τὸ παράπον μὴ δεδιέναι . Επὶ πᾶσιν ὑπακέειν τῆς ̓Εκκλησίας, καὶ μητέρα ταύτίω ὡς εἰ κὸς ἡγεῖται, ἢ πᾶν τὸ εἰς κατάςασιν αυτῆς πραγματεύεθαι, ταῦτα δὲ προσετίθει, ὅτι καὶ ἐν ὑπονοίαις ὁ προβασιλείων [ τα καταφρονεῖν τδ ἐκείνης προνομίων, © βασιλικῶς κατεπαίρεπαι. ὥσε καὶ ἐπὶ πολλοῖς τὸν Παξιάρχων λυπεῖπαι, ἢ τὰ τὸ λαὸ προςασίαν ἀπροσποιεἶπαι, μηδὲν κἂν δικαίως ὑπέρ τινων λέγοι, είσακνόμιμον. ω δυν τότε τω Πατριάρχῃ καὶ οἷς τ Αρχιερέων τὸ εἰς τὸ μέλλον προμηθὲς ἦν, διττοί τινες λογισμοὶ πρὸς ἀμφότερα κρέοντες, καὶ έκα τέρωθεν ιχυροί, ὅτε δὲ πρὸς τὰ τῆς βασιλεί ας εντέλειων ἀποβλέψαιον, καὶ τὸ παρ ἀμφοῖν βα σιλέοιν, τῶ μὲν νεοκομμένα, τα δ' ἐνεργοῦ τος ἄρχεθαι, ὡς καλὸν ὁμὲ ἐ τῷ ὑπηκός σω τήριον κατετόων . πρὸς δὲ καὶ τὰ μέλλοντα προσ γενήσεσθαι, ἅμα μὲν ἐξ ὧν ἢ ἱκανὰ πληροφορίαν ἐπὶ τ ̓ ἀνδρὶ εἰ ἀνδρὶ εἶχον ἐκ πλείςα . ἅμα δὲ, κὶ ἐξ ὧν τότε ὑπιχνυμένα κατήκεον, ὑπε ραποδεχομένοις έφκεσαν τὰ κατὰ βολίω πραγ θησόμενα. ὅτε δ ̓ ἂν πάλιν πρός τε τὸ τὸ ἐνὸς ἀφιλονείκητόν τε καὶ ἀνερίθατον· καὶ τὸ ἐπὶ Das ' ἑκατέρωθεν ἐπιβολάς, κ τὰς ὑποψί δυσὶ τασιαςικόν τε ν μάχιμον ἐννοήσαιον τὰς ας ἑνὸς ἐπὶ θάτερον, καὶ τέλος τὸν ἐφ ̓ ἑνὶ κίνδυνον παρὰ τὸ κρατήσαντος, διεφώνων καὶ ἀπηγόρευον. εἶναι δὲ των βασιλείαν, καὶ ἄλλως τῶν χῆμα μὲν ὀρεκτὸν, C τε παντὸς ἄξιον, ὑποπτικὸν δ ̓ ἄλλως, ὥςε καὶ μὴ ἔσαν κακίας, εἰδωλοποιῆσαι τὰ ἢ ὑποψίαν, καὶ ἦσαν μετ τιέναι παρασκδυάζειν τὸν ἐπὶ τῆς ἀρχῆς, ὡς ὕτω μόνως ἀσφαλῶς βασιλεύοντα, ἂν καὶ τὰ μὴ ὄντα μετοίη, ᾧ δέ τις πρὸς ταῦτα καὶ ὑ ποςέλλοι τ ̓ ἂν τι μή τισιν ἄδικος δόξαι, τῇ μοναρχία επιθέμενος, σοφόν τινα λόγον και παλαιὸν ἐκ ξαγῳδίας εἶναι τὸν ἐξαιρουῦτα τὸν ἐπὶ τῇ δόξῃ τῆς ἀδικίας μῶμον, λέγον τα . είπερ ἀδικεῖν δέοι, ὑπὲρ τυραννίδος κάλ λισον ἀδικεῖν. Ταῦτ ̓ ἐκείνοις λογιζομένοις δέος ἐποίει, καὶ παρὰ ταῦτα μὲν πλησίον ἦσαν τα πράττειν . τάτων δὲ προσκρουόντων τὰς λου γισμός, ἀργοὶ πρὸς τὸ ὁρᾷν ἦσαν, καν ὅσοι η E 2 τη καὶ ὥρμων λέγειν οικὰ δ ̓ ὅμως τὸ μόρσιμον · * A fionem rerum futurarum ; hinc quidem occur τῇ μὲν τὰ ἀρχῳ ἐγχειρίζειν ἐκείνῳ οἱ πλεῖσοι σαν , & rebat quantum expectari boni pofset ex Imperio Palæologi, de cujus & fapientia bonitate, & fortitudine plene fibi perfuafi videbantur; eoque momento haud dubie propendebant in eam partem, quæ tali, tamque probato tam faulta & & parato Imperatori optabilia tum promittenti tum idoneo præftare certam & perpetuam collati jam honoris pofseffionem optabat. Iidem tamen ubi deinde reputabant fecum quam tranquilla, concors, a diffidiis, & factionibus fecura, fejundaque fit fingularitas imperantis : e contrario quam infida, inftabilis, ad rixarum, feditionum & civilium tumultuum præfens periculum expofita fit duorum in uno Imperio focietas, quæ utrinque infidiæ, quæ fufpiciones, quæ machinatiomes unifcujufque in æmulum; ad extremum quæ clades quamque tragicus exitus maneat imbecilfiorem, poftquam potentiori, aut feliciori fuccubuerit, hac inquam cogitantes revocabant, damnabantque vota illa fua, & confilia priora; toti videlicet defixi in imagine miferiarum Impe rii difcordis exiftimari quippe vulgo Imperium rem in primis expetibilem, & quantovis bene pretio parandam præfertim iis qui ejus guftum experiendo perceperint Idem porro esse fufpiciofiffimum negotium nec quiefcere umquam animos collegarum in fuprema potestate quin fe inquietiffime torqueant curis anxiis in fe invicem intentis; imaginante unoquoque de alio infeftiffima quæque ; & æque ambobus tam fæpe fine caufa quam femper fine venia fe fe invicem infidiarum capitalium fufpectos, imo reos & convictos habentibus ; atque adeo in ifta inquietiffima vigilia fufpicionum anxiarum & iniquiffimarum fpem ac rationem fecure regnandi fitam efse ducentibus quod fi cujus forte a vi fcelerata quod fi cujus forte a vi fcelerata, perfidifque fraudibus in collegam abhorreat animus, & famam crudelitatis injuftæ vereatur: occurret ftatim in fubfidium ambitionis contra humanitatem vetus e tragedia ora ulum quo edicitur; fi jus violandum um- Edit. Rom. quam fit, minime vituperabilem & maxime tempeftivam ejus violandi caufam else plenam pag. 60. in folidum acquifitionem fuprema auctoritatis. Talia reputantes, & quæ ex iftis pronum erat fequi metuentes Ecclefiaftici Proceres impelli fe fentiebant ad favendum ambitioni Palæologi : rurfus vero incurrentibus ex adverfo miferatione pupilli Principis ac fide in domum Auguftam fegnes ad agendum, muti etiam ad loquendum quæ opus erant reddebantur Vicit tamen divina prædeftinatio quæ Imperium Michaeli defponderat nam ad huic Imperium decernendum plerorumque ac ferme omnium fententiæ confpirarunt Appofitum id tamen in mutuam cautelam communi confenfu temperamentum eft ut ambo Principes juramentis quam maxime horrendis diris etiam execrabilibus additis obligarentur ad fidem invicem, caritatemque præftandam abftinendumque a vi omni ac fraude quæ in alte rutrius perniciem tenderet. CAPUT II 9. Ut Palæologum Antiftites folverit juramentis, & diris quibus tenebatur. ETeipas ♪ dosypou n to doxou" rois par C B vorum juram occafione vel prætextu no τομένοις προσίςαθαι, ἐφέσει τα ταῦτα γε πέθαι. ὡς δὲ αἱ γεγοναι συνθεσίαι το Παλαι ολόγε πρὸς τὸν πάππον τὸ βασιλέως, καὶ αἱ δὲ ἀφορισμῶν ἐμπεδώσεις, ή μίω μή τι και τὰ τὰ βασιλείς βαλούσαθαι παράτων πρωτεί νοντο. ὡς ἱςὸν ἀράχνης ὁ την Αρχιερέων σύλλογος τες σωθήκας εκείνας διέλυον. μὴ τὰ εἶ ναι τὸ τοι τον κατὰ τὰ βασιλεύοντος κάκισον βά λευμα, ἀλλὰ μᾶλλον συνεργίαν τῆς βασιλείας rupit ac fecit irrita, magno confenfu declaκαὶ συντήρησιν ἀδιάδοχον, κατὰ καιρὸν σκμαιρομέ rans: quod fieri Palæologum contigerat particiσε τῆς ἀρχῆς της νέῳ τῆς βοηθείας χρήζοντι τὰς pem Imperii, nequaquam effe nefarium, & fidei juratæ contrarium facinus ; fed utiτεντεῦθεν δὲ τῶν ὅρκων συμβάσεις ἐπὶ τοσῶτον lem Reipublicæ collationem operæ in bonum τὸ ἰχυρὸν ἔχειν καὶ ἀσχόλυτον, ὥςε ἢ τὰς προ- Imperii, & confervationem Principatus ei ad quem de jure fpectabat, fine ulla fpe poteftatis τέρας συνεῖναι ταύταις, ὡς καὶ ἀμφοτέραις τὸν iftius precariæ in prolem fucceffione tranfmitΠαλαιολόγον ἐνέχεθαι εἴ ποι τῷ νέῳ ἐπιβελε tendæ ; quæ falutaris tum Rei Romanæ coopeοι . ἐ μίω δὲ, ἀλλὰ καὶ ἀντιςρόφως ἐζήτει τ ratio peropportuna & neceffaria judicabatur ἀρὰν τίθεθαι, καὶ τὸς ὅρκες γίνεθαι, εἴ ποι imbecilla, ac tali auxilio egenti pupilli Principis pueritia. Itaque nihil obftante prioris facraκαὶ ὁ νέος κατ' αυτό μελετήσας διαπράξοιτο, ώς menti religione, novum juramentum ratum foἐξ ἀνάγκης τοῖς αὐτοῖς ἐνέχεθαι . προβαίνει ταῦ re,inviolabilemque firmitatem habiturum. quipτα, καὶ γραφαῖς οἱ ὅρκοι κατασφαλίζονται. pe cum neutra conventio quidquam alteri contrarium habeat, quominus ambæ valere fimul Ο γράφων ὁ εἰς πρωτασηκρήτις τεταγμένος κακὸς ἦν. poffint: unde fore, ut duobus deinceps totidem feederum facramento fancitorum vinculis conftrictus Palæologus teneretur, & fi ullas umquam Collegæ Puero infidias ftrueret, duplicis perjurii reus foret. Quæ Palæologus admittens viciffim petüt devinciri mutuo quoque juramento ad fecuritatem fuam adolefcentulum Imperatorem; imprecando & ipfum fibi diras & anathema ftatim inevitabiliter incurrendum fi quidquam umquam adverfus Palæologum machinaretur aut ageret. Hæc uti convenerat procefferunt; conceptis utrinque juramentis ; & re tota in publicas rice tabulas relata ad memoriam frmitatemque irrevocabilem : fcribente ifa, & authenticis conumentariis mandante Malo illo, quem diximus, antiquato prius, & ejus caufa repofito Primi a Secretis officio donatum、 CAPUT III Ut fidelitatis juramentum utrique Principi Romani præftiterint; & quibus de novo additis cautionibus. Αττεται δὲ, τὰς ὁποδήποτε τῆς Ρωμαί Edit: Rom. Diftum quoque eft, ut per omnes Roma A δος ομνύειν ἐπ ̓ ἀμφοτέροις ὅρκον δαλεία pag. 61. pag. 62. AT no Imperio fubjectas regiones omnes καὶ τὸ σκόηθες. πλω προσέκειντο τοῖς σωτεθεις Β ταῦτ ̓ ἐκτελεῖν Amque aderat inaugurationi defignati Au- inde Optimatum fublatus, acclamationibus & C Εως δ ̓ ἡ κυρία παρῶ, ἥτις ω, ὡς ἐρ cη ως», εκατόμβαιώνος καμία κ τῶ τος αυτὸς ὁ εἰς βασιλείας προβιβαζόμθμος ὤμους, ὑπὲρ τὰ παιδὸς τὰ εἰκότα @ βασιλέως. πλίω ἐχ ὡς δελεύσων, ἀλλ ̓ ὡς συμβελεύσων ἐκείνῳ, c μηδὲν ἀνήκεσον μελετήσων κατ ̓ ἐπιβολμό. ὡς μννον δὲ καὶ οἱ μεγισᾶνες, καὶ ὡς δελεύσοντες ἀμφοτέροις, καὶ ὡς ἀμυνῶντες αυτίκα, ω πε τὶς ἐπιβελεύοι τις ἐπιβελαθέντι. καὶ ὅτω τελεθέντων τῇ ὅρκων, ἀσπίδι βασιλικῇ ἐνιζάνει ὁ εἰς ἢ βασιλείων ἑτοιμαζόμθμος. πρῶτον τω πόδε, τοῖς βασιλικοῖς συμβόλοις ἐναρμοθεὶς καὶ χερσὶν, ἔνθεν μὲν Αρχιερέων, ἔνθεν δὲ μεγισάνων ἀρθεὶς, ανακτορικοῖς παιάνοις και κρότοις παρὰ πάντων ἐμεγαλαύετό τε καὶ ἐφημίζετο. Nde Senatores quidem officiis pro cujufque D meritis honorabantur ; & aliis alia partim donabantur, partim promittebantur. Fratrem vero Joannem tum adhuc Magnum Domesti ἐντεῦθεν, οἱ μὲν δ γερεσίας σήκεσιν ὀφφικίοις ένεσεμνύνοντο. καὶ ἄλλοις cum Sebaftocratoris ornare dignitate quum μὲν ἄλλα τὰ μὲν ἐδίδοντο, τὰ δ ̓ ἐν ὑποχέσισιν cenfuit, & ei Conftantini Tornicii filiam ma- ἦσαν, ἃ δ ̓ αυτάδελφον Ιωαννίω μέγαν Δομέ εικον ὄντα, ἢ τὸ Τορνικία Κωνσαντίνη θυγατέ ρα πρὸς γάμα κοινωνίαν συνήρμοσε, κἂν ἐν ἀναβολαῖς ἐ τὸ ἀξίωμα. θάτερον δὲ τὸ ἀδελφῶν Κων |