Edit. Rom. pag.220. pag.221. mutans & capiti ac fumma rerum fuarum quam pof- Α Ιωάννης τὰς περὶ αὐτὸν καὶ μόνες ἔχων την πλή nufquam diu confiftens nunc hic mox illic improvifo apparendo, conatus infequentium, quoad poterat, fruttrans. Nam manum conferere, & aleam jacere prælii, deftitutum Copiis, ultra omemn ut facultatem, ita cogitationem erat. Porro Duces ac Milites Defpotæ late per regionem fparfi Ducem hoftium ubi lateret omnibus veftigiis indagabant : fcrutantes affidue loca cuncta quibus eum abfcondi vel exigua fufpicio effe poffet. Unde cum ille latebras fubinde mutans continuo fugeret, trahebat poft fe hoftes, ulterius fic femper in ejus ditionis fefe promoventes intima: quos ille ipfe manifeftis deprehenfus indiciis Ducis fugientis timor audaciores fcilicet in fe invehendo faciebat, fretos utique qua clare prævalebant multitudine, nec magnopere for. Β midandum quidquam arbitrantes ab eo qui viribus palam diffidens, fpes falutis omnes in fuga reponeret. Ut autem fatis denique illum defultorii erroris, & fugæ infinite tædium cepit, fimulque cunctantium ab exteris auxiliorum fufpicatus conjectura caufam, ab univerfis jam fe fociis derelictum intellexit, Arci cuipiain munitæ caput falutemque confidere decrevit. Ergo fe Patras conferens (prævalida hæc erat, & propugnaculis recens ftructis munitiffima Civitas) eo fe inclufit, idoneum id præfidium ratus cui fummam rerum & reliquias fortunæ in extremo difcrimine cuftodiendas recte crederet. At Defpota Joannes qui tamquam indagine claufam feram venator undique veftigans, nullum finem quærendi Joannis Ducis, inque fuam poteftatem redigere conandi faciebat, ubi cito C cognovit Patris eum inclufum, eo confeftim exercitum rapiens, corona Urbem circumdedit, prono ad id ufus ftudio Ducum ac Militum, quos & ipfos belli uno in capite patrandi percupidos, alacritate proliciebat ad contendendum mira ipfa non dubia vicinia prædæ, cui dudum inhiaverant, quam fuis utique jam manibus elabi negabant poffe. Crebris ante omnia colloquiis, & promiffionibus tentati obfefforum ab obfidentibus animi funt. Proponebatur ipfis per fubinde miffos pellax & quæftuofa conditio, pacifcendi fibi præter incolumitatem fecuram, ampliffima certiffimaque præmia, quæ promereri ftatim poffent facili deditione unius hominis, caufæ tot malorum vel in præfens urgentium, vel in futurum imminentium. fic enim certo haberent : numquam inde abfcef παι οις ρεῖν μὲν προσῆγεν ἐκείνες . τι δέ γε δειλίαν ἐμφαίνειν θαῤῥαλεωτέρας ἐποίει προσβάλλειν . τῷ ο πλήθει περιῆσαν, καὶ κατημέλουν διώ κοντες . ὡς δὲ κόρον ἐκεῖνος ἐλάμβανε της υπο φυγῆς, καὶ τὰ ἔξω προσυπώπτευον ἤδη της &πάντων καταληφθέντων, ἔγνω φρεοίῳ ἑαυτὸν πιςεῦσαι, καὶ φέρων ἑαυτὸν ταῖς Πάτραις χυρᾷ πόλει, καὶ ἐκ νέα συςάσῃ δίδωσι, ἐ πι πάει φυλαχθησόμβρος . καὶ ὁ μὲν καταφυγώ χυρὰν εὗρε τὰς Πάτρας. οἱ δ ̓ ἀμφὶ τὸν Δεσ πότω μαθόντες, τω πόλιν κύκλῳ περικαθίζεσιν . καὶ συχναὶ πρὸς τὰς ἐντὸς δαμηνύσεις ἐγένοντο το Δεσπότε, ἑαυτοῖς μὲν προνοεῖν έξω βελτίςων ἐκεῖνον δὲ παραδόντας σώζε μὴ τὸ ὑποχωρεῖν ἐκεῖθεν, μὴ ἄλλοθί πε τραπέπαι, μὴ φροντίσαι τὰ πέριξ καίονκαὶ ἀγρὲς κατασκάπτοντα, καὶ ἀμπελῶνας τέμνοντα, καὶ τέλος καὶ αὐτοῖς ὡς πολεμίαις χρώμθυον, τέλεον ἀφανίζειν, κἂν ἕπη καὶ ὁ χρόνος προβαίη . Ταῦτα τὰ Δεασότε δια μιωύοντος, ἐκεῖνοι ἢ ταῖς ἀληθείαις ἢ παρ εκείνε προβιβαζόμθμοι ἔνδον ὄντος, ἐπίως τε ἀπελογοιῦτο. καὶ προσελιπάρουν σφᾶς της όρ μῶν ἀνεῖναι μετ ̓ & πολὺ προδοῦναι, καὶ τὸν Ιωάννα καθυπιχνέμψοι . ὡς γουν με ταξὺ χρόνος ἐξίβετο καὶ οἱ μὲν ἀναβολαῖς Εναιώρουν Η προδοσίαν, οἱ δὲ ὅσον ἔπω ανῦσαι τὸ πᾶν ἤλπιζον, ἐπιχειρῶν τι εξω σευή θων ἔγνω ὁ Ιωάννης. κ σκοπητέον ὡς ἄρισα. Νυκτὶς δὲ ἑαυτὸν χοίνοις διὰ τὸ τείχες καταχα τα furos, aut alio quovis refpectu verteras R-D λάσας, ὡς μὴ φωραθείν εχὰ τρατοπέδου βα manos, nifi confedta re : nec interim parcituros, aut ulla mifericordia revocandos ab urendis tota regione frugibus ac teatis, agris ac fatis conculcando corrumpendis, excidendis vineis, denique ipfis, fi accipere oblata recufarent, tamquam hoftibus inexorabiliter infenfis, omni belli clade perdendis, quantacumque ad id perficiendum patientia opus effet. Nam fibi abundare otium, & unice vacare foluto curis aliis, quantumlibet fpatium in ea obfidione confumere . Talia denuncianti Defpotæ, Patrenfes five vere, fynceraque mentis propriæ fententia, five ita faciendum fuggerente, quem intus fecum habebant, Joanne Duce fuete modefteque refpondebant; excufantes maturam in præfenti rem non effe; fuppliciter man orantes remitti tantifper oppugnationis impe. tus; magnum brevis moræ pretium fore : nam fe interim confirmatis viribus, ubi præfidio, quod impofitum cervicibus perferrent, cluctando fatis poffent, omnia quæ pofcerentur effecturos; & Joannem in fuam redactum poteftatem, tradituros . Auditæ preces funt . vis fufpenditur; fides expectatur promifforum. Longum in his tempus abit. hinc Patrenfibus in artificio quod prodeffe cœperat, gna δίζων, ευθύς τε μεταχηματίζεται – χλαί ναν μεν μέλαιναν περιτίθεται κρατεῖ δ' ἀνὰ χεῖρας ἵππου ῥυτῆρα, καὶ κατὰ θεράποντα μετασκευασάμλυος, καθοδόντων περὶ μέσας νύκτας, ἅπαν τὸ σρατόπεδον διεξήει ερωτημα τικῶς ἐκφωνῶν συχνάκις περὶ ἵππου δήθεν α πολωλότος . καὶ οἱ μὲν κατημέλουν, οἱ δὲ καὶ ἀπελογέντο ἔνδοθεν της σκιῶν μὴ ἰδεῖν τὸ συνολον, ἐκείνα καὶ τὰ εἰς δίρεσιν δαψιλή και τυπιχνωμένε, να ὅτω λαθὼν τὰς ἁπάντων γνώσεις, ἀπολύεται μὲν τὸ Ρωμαϊκό ςρατοπέ δε . ἐνσκόυαθεὶς δὲ ἅμ ̓ ἕω, καὶ δὶ ἀδήλων τὰς Θήβας ἐν ἡμέραις Εβών, μηδενὸς ἔξ αυτὰ εἰδότος μετρίαις καταλα τὸ ὁ δὲ γὰρ οἱ ἔνδον Πατρῶν πλίω τω οἰκείων καὶ οἷς ἐπίsdc ᾔδεσαν. οἳ δὴ καὶ ἐφ' ἡμέραις ἔμελλον συσκιάζειν τὸ δράμα, τοῖς ἐν τῇ πόλει μὴ φαι νομένε το Ιωάννη . ἐκεῖσε τοίνυν τὸν μέγαν Κύριον καταλαμβάνει, ὁμωνυμοιῦτά οἱ, Συριωάννης γὰρ καὶ γλῶττων ἐλέγετο, καὶ δὴ προσ τα τη ? ~ A viter perftantibus : inde Romanis fpe fibi va- B λιπαρεί βοηθεῖν, εἰς πίςιν δὲ τῇ απονδών τις 2 . ὀλι ἐν οἷς ἀνάγκη καί τινας καὶ παρὰ τὸ χρεῶν ὀῤῥωδεῖν, ατάκτως καὶ ὡς & σφίσι θαρ ῥέντες, ἐμάχοντο . καὶ τέλος της πρώτης φά λαγγος ἐκλυθείσης αἱ κατόπιν ἐν & προση κέσαις δειλίαις ἦσαν, ἢ συνεταράσσοντο καθ' αυτές θορυβάμθμοι. καὶ μικρὸν ἐπιποποδουτες, τέλος εἰς φυγίω ἔβλεψαν, καὶ τὸν πρότερον ὁ ἐπιων κατηπόδει, κακείνῳ ἄλλος προσέπαιε, καὶ ὅτω συγχυθέντες, ἀπεδύοντο μὲν τὰ ὅπλα, ἀπέλυον δὲ τὸς ἵππους, καὶ μόνοις πο σὶν ἐθάρρουν τὸ σώζεται, πολλὰ το Δεσπό mis precibus orat, ut fibi auxilietur, oblata in pignus fœderis propria filia ipfi nuptura. Ad ea Magnus Dominus Joannes, negabat fe aptum nuptiis, quippe cum malis defperati re- Edit. Rom. medii aliis, tum incurabili præfertim confli- pag, 222. &tatum podagra. Sed fratrem fibi effe adolefcentem Gulielmum, quem in iftam affinitatem fibi valde probatam, & utrinque judicatam utilem offerret. Verum hac, inquit, jam nunc inter nos conventa, fuo videlicet curabuntur tempore ( prout eft revera faftum, iftis deinde rite celebratis nuptiis.) Nunc ut quod inftat prævertamus, , accipe a me auxilia que pofiulas Datifque illi Caballariis trecentis aut ut quidam afferunt, pluribus, cum continuo dimifit. Erant hi bellatores lectiffimi omnes, pluriumque inftar finguli . Hos fuis admixtos fumma celeritate, parique filentio, ne ullo fenfu rei quæ parabatur Hoftes admonerentur, Caftris ad Patras pofitis admovens, in ea opportuno captato tempore totis viribus irrumpit. Omnium horum prorfus ignari Romani erant; nihil tam minus quam tale quidpiam expectantes. quin, ut in fupina fecuritate fieri amat, in omnis fe generis remiffiones relaxaverant, curas folvente cunctas opinione, cui ut certiffimæ acquiefcentes, perfuafiffimum habebant: Joannem utique Ducem, a quo uno metuere aliquid poterant, conclufum teneri Arce, quam arctiffima ipfi undique obfidione circumcingerent. Ad primam igitur impreffionem, re videlicet inopinatiffima perculfi turbatique noftri omnes funt fteterunt tamen in armis Perfæ fub Rimpfane, magna D τὸ μὲν σκιζῶντος εἰς θάρρος, τὸ δ' છે κατά κράτος φεύγει . καντεῦθεν τὦ βλέπειν : nes Defpota cum fortiffimis fuorum. In hos pag. 223. του ώς in adverfos, Illi primum cafus novitate atto- Α » πρὸς τὸ σφάττειν ἀπότομος της μεταβόλῳ niti, deinde ut vulgus e vario miftum genere, male cohærentes, nec ita lecti omnes, ut non της τύχης μαλασσομένη παρὰ τὸ δόξαν σφί inter fortes ignavi quidam horrore periculi tre- σιν ἐφείδετο . πᾶσι δ ̓ ἡ μοίρα τ' ὄλεθρος, mentes incompofite pugnarent, & diffi præ- σώμασι, χρήμασιν, ὅπλοις, ἵπποις 9 fentibus tutiora circumfpicerent, fuccubuerunt ad extremum. Porrò ifta Phalange priore difτοῖς ἐνδύμασι· τὸ γὰρ ὁμογενὲς μὴ διόλα ἔπει fipata fractaque, qui retro in fubfidiis ftabant, θε σφάττειν, τὸ δὲ γυμνου τὸν ἁλόντα ὡς ἐν pudendo correpti metu, confufam & tumultua- θυμάτων πᾶσιν ἐπίσης ω. τέλος φυγόντων ταῖς bundam utcumque objicientes aciem, ftatim φορηταῖς οἰκίαις ἐπιθέμβυοι της μεγισάνων, καὶ pedes retulerunt, initio cum quadam ordinis eura, mox effufo temere quoquoverfum impe- αυτό γε το Δεασότε, πολιν ἐξεφόρων τὸν πλο tu trudentes invicem, incurrentesque in fefe ἐκπόματα γὰρ ἐκεῖνα καὶ ἔπιπλα καὶ ὅπλα mutuo dum prævertere præcedentem pofterior ftudet. Denique jam confufione prævaκαὶ ἵππους & θεραπείαν ἄλλίω χλιδώσων τρυ lente pro fe quifque arma exuere, equos dimit- φῆς ἐξεκένων, μέχρι καὶ αὐτῶν τῇ ἐπιπόδων tere, pedibus falutem quærere, Defpota qui- μυώπων πλείςα, παρακερδαίνοντες, κ τι dem revocante ad officium, hortante, increpante, minas, ubi cætera non profuerant,ad- κάδε οἱ τότε ἔδειξαν προφανῶς τὸ τὰ Αντιπένες Eat. Rom. dente, poftremo corripiente manu quofdam, ἀληθινὸν . φησὶ γὰρ ἐκεῖνος, πάντ' εχεπαι & in Hoftem vertente. fruftra omnia, incliτὰ καλὰ τοῖς ἐχθροῖς, πλίω συνέσεως nata femel (ut poetice quis dixerit ) pugna . metu videlicet lymphati ne fentire quidem voπάνθ' οιά τε παρά τούτοις γενέθαι, ω σύνεσιν ces Defpotæ, nedum curare videbantur: ad fi- ἔχοιεν. ἐδήλωσαν δὲ καὶ τὸ τῆς διβολίας χρήσ bi privatim confulendum folicitudine unicc μα, τοῖς ἀντιξοῦσι καὶ μᾶλλον χρήσιμον · χι omnium verfa. Putabant enim non trecentos aut duplo triplove plures, fed plane pari falλιάδας γὰρ τόσας ὡς καὶ εἰς μυριάδας ποσοῦ tem, forte fuperiore ipfis numero, Hoftes in- παι ἓν παρεσήσατο βέλομα, καὶ οἱ χθες ftare victores quomodo enim nifi multitudinis πλουτῶντες καὶ τρυφῶντες τοῖς πλήθεσι, σής fibi confcii majoris, talem exercitum invaderent? Eatenus fuftinuerat Defpota belli forμερον ταπεινοί τε καὶ πενιχροί, ανταγωνισ tem expectans, tunc tandem defperatis haud μένης τῆς ἀβελίας . Αρχοντα γὰρ χρὴ πει· dubie rebus, verfis equi habenis in fugam fe ραπαι € κινδιωδίοντα ὡς ἢ νικήσοντα, ἢ quam effufiffimam avertit. Hinc jam mifera bilis facies campi. Videres ibi alios cadenσυκλεῶς πεσούμθμον. καὶ τὶ γὰρ καὶ ἄρχο alios fugientes, quofdam fe abdentes in- ρ ε μή γε προμηθεῖτο τζ ἄλλων, ὧν ἄρχειν ter ramos arbuftorum, paratos tendere fuppli- ετάχθη; καὶ σκοπὸς μὲν ἐκ ανεύθυνος, εί ces manus, tutiores alios latebras in praeruptis μὴ προείποι να προφυλάξηται petrarum fiffuris quærere, non paucos in ferἄρχων δ ̓ ἀνα vitutem trahi, quibus videlicet præter fpem parcerent crudeles licet illæ ac in cædes prompræ manus, fatietate feviendi, aut emolliente quodam miferationis humanæ fenfu, in tam fubita converfione fortunæ. Fatale autem ingruerat exitium cunctis pariter rebus, corporibus, pecuniis, armis, equis, veftibus ipfis miferorum, quibus fi forte commendatis communione generis condonaret vitam mifericors humanitas victoris, a fpoliandis tamen iifdem nihil avaritiam tempus fuum nactam avertebat. Itaque paffim congeftarum avida fpoliatione veftium magni & invicem fere pares unicuique Italorum acervi conftabant. His in campo geftis, rapacitas in stativa desolata fuga Exercitus incubuit. Tabernacula portatilefque domos illic Proceres Romani militantes, Defpotaque in primis, pro copia cujufque magnifice inftructa habuerant. In has prædatores verfi, multum inde divitiarum exportarunt. Poçula enim illa, qualibus Principes utuntur, exquifitam fupellectilem, arma, equos, alia inftrumenta ufus familiaris, totumque illum fpeciofe delicatum apparatum fuperbe regisque luxuriæ converrentes exhauferunt, avara ufque ad pulvifculum diligentia: Siquidem ipfos quoque aculeos calcarium fedulo colligentes apponebant lucro; tali fucceffu demonftrante manifefte quam prudens votum fuerit Anti D ×ç εύθυνος πάντως εἰ μὴ προκινδιωκδύοι ὧν ἐτά 2 fthenis omnia Hoitibus optantisbona, præter ἢ καὶ μᾶλλον τὸ ἀληθὲς εἰπεῖν & αλύοντι τοσέ mentem nam cui confilium defuerit ejus thefauri quantivis in prædam fapientiori ce- E Δημητριάδι ἐφίσαται, καὶ ἢ τόλον ἐν χρῷ κιν. #85 . Α B tus fortem quidem, & vitam quoque ac fangui- Edit. Rom. variis repens nuncius excitavit animorum mo- prælio. Perfuaferantque fibi fi perculfis incom τοντες αντεχομένως, καταβάλλοντες ἀνθισαμε- Β Ιn omnes late partes fama vulgavit, varios in modo terreftri, & recenti clade territis infefti Tom I.. Edit. Parif. Noftri milites a nota facie ac voce, novis receptis animis, inftar aprorum, qui circumventi ve nabulis in ipfa morte dirum frendent, haud impune trucidabantur. Interim iis fubfidio Defpota pifcatoriis forte naviculis repertis, lectos bellatorum manipulos fubmittere; vocibus pariter & fi gnis procul, ut ceperat, animare, concitare in ultionem, admonere ultimum id tempus fore fer vandæ Romanæ rei, haud dubie perituræ, fi offenfioni terreftri clades maritima fuperveniat. Hæc ardentiffime agens licet, parum proficiebat. intendebatur enim periculum, & parum a conclamata pernicie res aberat. Ille confpicatus magis magifque Romanos cadere, congeminari cædes, coacervari cadavera fuorum, decoloratum cruore pontum, ineluctabili vi ruere victores aliunde jam ratus auxilium quærendum, Dei opem veniamque ardenter invocat quam demiffiffimo habitu fupplex : non fruftra ut mox videbitur. pag. 226. CAPUT XXXII Ut mari Protoftrator Philanthropenus Italos magna pugna vicerit, adjuvante a terra Defpota Joanne. ftium ab ipfis abducebatur & in ea univerfæ Claffis Præfectus, Imperatoria infignia, ipfumque adeo robur noftræ militiæ, navalis, lectiffimi fortiffimique bellatores: quando ut dictum eft, novam addendi vi Η Δη δὲ καὶ ἡ πρωτοπακτᾶσα κατεδικάζε το ναυς, κ ἤδη τοῖς ἐχθροῖς ἀπής γετο, αν κ καὶ ὁ τῷ ναῶν ἔξαρχος τ τώ, κ αἱ βασιλικαί σημαίαι καὶ οἱ τὸ μαχίμων ktis animi rationem ineundam ratus Deipo- ανδρῶν πρόκριτοι . καὶ τότε τὰς προθυμίας ἐπ ta, tegmen capitis in terram abjicit, pul- licet allaturos fefe conjugibus & liberis tri- τα κείνων ἐπαύξων, ῥιπτεῖ καὶ γῆς τὰ καλύπτραν τῆς κεφαλῆς, καὶ κόνιν πάττεται κὶ δάκρυσιν ἱκετεύει λίαν ἐλεεινῶς, μὴ καταπορού και τη συμβόλων ἀπαγομένων. ἔτω τὰ πολ λὰ καταλιτανεύων και λόγοις καὶ χήμασι, καὶ τι το τρόπο ταπεινά πολλές τε προσεπιβάλ λων τοῖς ἔξωθεν, ὡς ἀναπληρᾶπαι τις λεγο ποντας, ἀνήγειρε τε τας μαχομένες καὶ παρεΒ θάρρος, καὶ ἀναιδήτων πίπτοντες, καρτερι κοί τινες καὶ παρὰ τὸ δέον φαινόμβροι. καὶ τέ λος περιγίνονται τῷ ἐχθρῶν στὸ πόνῳ πολλῷ καὶ μόχθῳ, καὶ δὴ δυοῖν ἢ καὶ τριών υπο δρασασῶν, αἱ λοιποὶ καὶ κράτος ἁλίσκονται. καὶ οἱ μὲν σφαγέντες πεσόντες εἰς θάλασσαν ἀπε πνίγοντο, ἰχθύσι μᾶλλον ἢ ἀλόχοις καὶ τέκνοις ἦσαν φίλτατοι. οἱ δ ̓ ἄλλοι συγκλειθέντες γασέρι νηὸς ἰδίας ἕκαςοι, πρὸς τὰ πόλιν ἀνή γοντο δείλαιοι μικρὰν ὅσῳ παραμυθίαν ἐπὶ τοῖς προλαβᾶσι δεινοῖς τοῖς σφαλεῖσι θέμιμοι. ὁ δὲ Δεασότης & οἱ σας αυτῳ γυμνοί της πάντων ὄντες, προσβαλόντες των Αρχιδών Κατ ραμέᾳ, θέα ὄντως ἐλεεινὴ ἢ δακρύων ἀξία, περιτέλλονται σε ὡς εἰκὸς παρ ἐκείνα τοῖς δύ ρεθεῖσι, καὶ ὡς οἷόν τε θεραπεύονται. Τότε δ ̓ υπερπαθήσας καὶ ὁ Δεσπότης καὶ περιαλγήσας τῇ συμφορά, διαπόσιωον τρόπον φάγων ὅσον ἐκ κινδωδύσας ἐλθεῖν, ἢ καὶ ἐλθὼν τό γε μέρος - συμβόλων, ὁ δηλείας ἐντὸς παρὰ μικρὸν ἢ ἄλλων καὶ ἡ συνόλης δυνάμεως, σύμβολα το τῆς δεσποτείας ἐκεῖνα ὅσα ἐν καλύπτρᾳ καὶ ὑποδύμασι, καί γε ἐν ἐφεσείσιν ἵππων και χαλικοῖς καὶ τῇ ἐκ πορφύρας υπογραφή, υποτί θεται, ὅτω δικαιώσας ὀφθίώαι της Βασιλεί ἐκ οἶδα και λύπω σφετέραν, ἢ κ ν ἐκείνα ἐκμάλιξιν ἄλλοις δὲ κοινοῖς καὶ καλύπτρα |