Immagini della pagina
PDF
ePub

τῷ αρχιερεῖ. ἔτι δὲ καὶ ἐπὶ πᾶν κτημα τῆς ἐκκλησίας: ἐξετάζει εἰσόδες και εξόδοις καὶ λογαρισμός από πᾶν πράγμα
(vulgi idiotifmus) τῆς ἐπισκοπῆς, κρατῶ καὶ Χαρτοκάριον ἀναφέρει ταῦτα: καὶ τετράκις 7 χρόνια αναφέρει το αρχιες
ρεῖ ἐπισκοπεύων κ' τω χηρευομένω ἐκκλησίαν, πάντα τὰ ἀγαθὰ αὐτῆς, μέχρι τῆς ἐλώσεως τὸ ἐπισκόπε εςι δὲν εἰς
τὰς κρίσεις ἐν τῇ δεξιᾷ τὸ ἀρχιερέως. Magnus poffeffionum adminiftrator, debet efe Diaconus. Celebrante vero Pon-
tifice, ornatus tunica facrum Flabellum fua manu tenet.Offert quoque Clericum ordinandum Pontifici. Omnem in-
fuper agrum poffeffionemque Ecclefiæ, cenfus, expenfas, ratiocinia,de omnire ad Epifcopatum pertinente disqui-
rit, & cum fubjecto fibi Chartulario cuncta refert in fcrinia. Ad hæc de omnibus quater in anno rationem reddit
coram Pontifice: & viduate Pontifice Ecclefiæ, adminiftratis ufque ad alterius adventum omnibus ejus bonis,cu-
ram fufcipit. Adeft denique in judiciis ferendis, & a dextris Pont ficis fedet. Addunt alia si è imi trpus To
ἐπισκόπε πρῶτος, ανέμων και τα δικαιώματα τοῖς ἀδελφοῖς αυτέ, τὰ εἰσερχόμενα δίκαια τῆς ἐπισκοπῆς. In eleio-
ne Epifcopi fert fuffragium:& tandem debitas contributiones ex annuis Epifcopatus bonis fratribus fuis ex æ-
quo
dividit Uno verbo Regia fcripferunt.ὁ μέγας Οικονόμος ἔχει τ ἐκκλησιαςικῶν κτημάτων ἐπιμέλειαν. Magnus
Oeconomus Ecclefiæ poffeffiones jue fidei commiffas tenet. Oeconomum Diaconum tantum voluere pofteriores
Græci Joannem enim Tabennifiotam Zenonis tempore ex presbytero & Oeconomo Patriarcham Ale-
xandriæ factum memorat Theophanes; idem fub Heracleona Paulum CP-pariter Patriarcham ex eodem
Officio presbyteriique dignitate refert affumptum. Ab Imper.quondam inftituebatur; ab Ifaacii Comne-
ni tempore, a Patriarcha. Zonaras in Ifaacii Comneni vita. τὴν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων οἰκονομίαν τῇ
ἐκκλησίᾳ απένειμε μέχρι τότε τε μεγάλα Οικονόμος προχειριζομένο παρὰ τὸ βασιλέοντος ἀλλὰ μὴν ἢ τὸ Σκαοφύλα
κος ἐκεῖνος δὲ καὶ ἀμφω ὑπὸ τὴν τὸ Πατριάρχες ἔθετο εξεσίαν. Rerum Ecclefiafticarum adminiftrationem Ecclefia
reftituit Ifaacius, Oeconomo & Scevophylace ad ejus ufque tempora ab Imp. inftitutis, ille vero utrumque Pa-
triarchæ juris effe fecit. Vide Balfamonem in Canon. 9. Edicti Theophili.

6. Ο μέγας Σακελλάριος. ) Hic ἀπὸ τὸ σακελλίς diftus. σακέλλιον, βαλάντιον, μαρσύπιον. crumena, marfupium, ait Svidas: Loculorum itaque & pecuniarum cuftos eft Sacellarius. Hanc expofitionem mihi fuggerit Balfamon Medit.de Protecdico παρὰ τοὺς Ρωμαίοις σάκκελον παρὰ τὸ διοικεῖν, καὶ φυλάττων εςί λέγεται ου Σακελλά ριος ὁ τοῦ μονατηρίων διοικητής. Sacellum apud Latinos ab adminiftratione five cuftodia deducitur, dicitur itaque Sacellarius Monafteriorum administrator, Viri latinorum ignari dirige vel corrige linguam, mentem percipe, quafi dicat: Sacellum adminiftrationis cuftodiaque rationem fecum vehit: ubi ergo Sacellarii mentio, confeftim Monafteriorum administrator obverfetur oculis. Optime. Nam & Stephanum Períam, quem Nicephorus Patriarcha ταμίαν 2 βασιλικών χρημάτων, Theophanes Σακελλάριον vocat . Quod igitur Oeconomus magnæ Ecclefiæ, id Sacellarius Monafteriis præftat, ut nimirum eorum bonis cuftodiendis invigilet. Perpende hac ex Allatianis excerpta . ό μέγας Σακελλάριος ἐπισκοπεύων καὶ ἐρώνῶν τὰ ἀνδρίκια μαναςήρια, ἐκ πάντων της συνερχομένων δικαιωμάτων· ἐπαίρει δὲ λογαριασμὸν, εἰσόδος, καὶ ἐξόδου: βίος δὲ καὶ πολιτείας από μοναχών ἐρευνῶν: καὶ δὶς τὸ ἐνιαυτὸ ἀναφέρει αυτὰ τῷ ἀρχιερεῖ. ἔτι δὲ καὶ εἰς τὰς κρίσεις, εἰς τὰ δεξιὰ τὸ Οἰκονόμη• Magnus Sacellarius obfervat & perfcrutatur virorum Monafteria, circa omnia quæ ad illa spectant, jura, rationes, eorum cenfus, & expenfas investigat,& penes fe tenet. Vitam, Monachorumque mores perquirit: & bis fingulis annis de his refert ad Patriarcham . Sedet infuper in judiciis a dextris Oeconomi. Adjungunt alia : προσφέρει καὶ τὸν μέλλοντα χειροτονηθίώαι εἰς ἱερέα, τηκόμενος πλησίον τῇ μεγάλο Οικονόμο . Deducit denique ordinandum in Sacerdo tem, & ftat ad magni Oeconomi latus. Non omnium porro & ubique fitorum Monafteriorum Præfecturam fibi vindicat Sacellarius, fed, ut aiunt Regia num. 1039. * κατά τω πόλιν, τις περατικῶν,, eorum que in Regia urbe, nec non & trans portum in Sycena, five Galatenfi regione funt condita.

7.

Έχων υπεργόν) Allatiana vocant Χαραολάριον: ex quo percipe Χαρτοκάριον fcribam inferiorem denotare. 8.Ο μέγας Σκευοφύλαξ ) Allatiana ὁ μέγας Σκευοφύλαξ ςηκεται όταν λειτεργεῖ ὁ Ἀρχιερεὺς ἐμπροθεν τα σκάοφυλα κἱο : καὶὶ εἴ τι δ ̓ ἂν χρειαποον ἐκ τῶ σκοοφυλακία, αὐτὸς ἀποδίδει, ήτοι σκεύος, βιβλίον ἱερὸν, κηρὸς, ἢ ἀλλαγάς . ὑποκρατης καὶ τὸ σκευοφυλάκιον τῆς ἐπισκοπῆς, καὶ πᾶν σκεύος τῆς ἐκκλησίας. ἔχων δὲ καὶ τὰς χηρευομένας ἐκκλησίας εἰς ἢ ἀντ ̓ ἐπίσκεψιν, ἢ τὰ ἱερὰ αὐτὸς πάντα. ἔτι δὲ καὶ εἰς τὰς κρίσεις φυλάττων καὶ τὰ δίκαια τι εἰσερχομένων εἰς τ ἐκκλησίαν διὰ τὰς κληρικὸς μέχρι το διανέμειν αυτὸς ταῦτα. Magnus vaforum cufos Pontifice celebrante, ad fores Sacrific fiat, quodcumque fuerit opus, five vas, five facrum librum, cereos, aut ornamenta ex ea depromptarus. Commiffa eft etiam illi Epifcopatus Sacriftia, & omne vas Ecclefiæ. Habet infuper viduatas Epifcopo Ecclefias fue follicitudini commendatas,ficut & facra quæ que ad eas spectantia Affidet præterea in judiciis,& jura, quoslibet cenfus Ecclefiæ obvenientes in Clericorum utilitatem affervat, donec inter fe illos diftribuant. His adjunge. δὶς τὸ ἐνιαυτὸ αναφέρει τῷ Ἀρχιερεῖ : καὶ ἐςὶν εἰς τὰς κρίσεις. Bis in anno de his rationem Epifcopo reddit & fedem habet in judiciis. Brevius Regia, ἱερῶν κειμηλίων τίω πρόνοιαν ἔχει facrorum vafori cura habet. 9. Ο μέγας Χαρτοφύλαξ . ) Regia ὁ δέ μέγας Χαρτοφύλαξ, ἐκ ἔτιν, ὥς τινες φασί, φύλαξ το Σεκρέτε καὶ θυρωρός. τό το γάρ της Οσιαρίων ἐςὶν ἀρχαῖον ἐπάγγελμα : ἀλλ ̓ ἔσιν ἐπισκοπικῶν δικαίων ( Δίκαιος) φροντιςής καὶ οἱ εὶ δικαίῳ τ ανηκόντων τῷ Πατριάρχη. Certe magnus Chartophylax non eft, ut quidam afferunt, Secreti five tribunalis Patriarchici cuftos & janitor, (Oftiariorum fiquidem hoc eft avitum munus) verum Epifcopalium jurium adminiftrator eft, ac quafi Vicarii generalis onus fuftinet in iis quæ ad Patriarcham spectant. Alia ejus munia in Allatianis occurrunt. ὁ μέγας Χαρτοφύλαξ όταν λειτυργεί Αρχιερούς, ἔςαται πλησίον σ ἁγίων μυςηρίων. λέγει ὁ αυτός Αρχιδιάκονος. προσέλθετε τῷ βασιλεῖ καὶ Θεῷ. ἔτι δὲ ξ εἰς τὰς κρίσεις τὰς εἰσερχομένας ἐν τῷ ἁγίᾳ ἐκκλησίᾳ εκπροσώπε το Αρχιερέως διδόναι παρ' αυτὲ τὰς ἀποφάσεις πάσας. ἔχων δὲ καὶ τὰς ἱερολογίας της μνησειῶν, ἱερολογῶν αυτάς, ν' αποςέλλων τῷ ἱερεῖ τὸ ναό, τὸ δεῖνος, εὐλογεῖν αυτάς, ἔςιδὲ καὶ ἐν ταῖς χειροτονίαις ο Αρχιερέων προσφέρειν τὸν χειροτονόμενον Αρχιερέα. ἔχων δὲ αὐτὸς Χαρτόλω αναγράφει τὰς ἐπισκόπων αποφάσεις και αυτὰς τῷ Αρχιερε αναφέρει . Magnus Chartophylax, celebrante Pontifce, fat juxta fanda dona. Archidiaconi quoque provinciam agens, dicit. Ad Regem, & Deum_accedite: Adel vero etiam litibus in Sanda Ecclefia ortis, nomine Pontificis fententiam daturus. Sacra infuper registra matrimoniorum penes fe habet, quæ poft quam in tabulas recenfuerit, ad talis Ecclefiæ presbyterum mittit, ut illis benedicat . Adeft infuper in Epifcoporum confecrationibus , confecrandum Pontificem præfentaturus. Habet sub se Chartularium, & Epifcoporum fententias recenfet, eafque ad Patriarcham refert. Adde ἐν τῇ ἁγίᾳ μεταλήψει αυτὸς λέγειν ἱερεῖς προσέλθετε· ἔσι δὲ κ' ἐκ προσώπε Αρχιερέως εἰς πᾶσαν κρίσιν διδόναι τὰς ἀποφάσεις . Sand a communionis tempore dicit: Sacerdotes, accedite Pa- Edit Parif. triarchę perfonam in omnibus fententiam laturus fuftinet. Hinc ejus Tribunal, de quo Juris Græc.p.258 Epi- pag. 11. fcopatus nomine decoratum a Balfamone in g. Can. Tru!.ἐπὶ δὲ τὸ μεγαλεῖον το Πατριαρχικό θρόνο διάφορα μὲν Σέκρετα έχει ὑφ' ἑαυτό, καὶ ἰδικῶς δὲ ὡρίθησαν τῷ Σεκρέτῳ ἢ Χαρτοφυλακείς τὰ ἐπισκοπικά δίκαια. καὶ κατὰ καιρὸν Χαρτοφυλαξ ἐνεργεῖ δικαίω κατὰ καιρός άγιωτάτου Πατριάρχο πάντα τὰ τέτῳ ἀνήκοντα, ὡς ἐπισκόπῳ. ἀφορίζει γὰρ, διορθῆται ψυχικά σφάλματα, διακόνος καὶ ἱερεῖς ἐπιτρέπει χειροτονεῖθαι, τὰ τῆς ἱερολογιῶν πινάκια ἐκτίθεται, καὶ ἄλλα τοιαῦτά τινα, καλῶς Επισκοπείον κληθήσεται τὸ Χαρτοφυλακείον . Quoniam vero Patriarchalis throni magnificen tia habet quidem fub fe diverfa Secreta: Chartophylacii autem Secreto feorfim Episcopalia jura funt deputata, Charibophylax pro tempore, fandifimi Patriarchæ jura, ad eum videlicet ceu Epifcopum petantia requirit, & exercet. Etenim excommunicat, anime delicta corrigit, Diaconos, & Sacerdotes permittit ordinari, confecrationum tabulas & indices profert; & quædam hujufmodi exequitur. Chartophylacium itaque redifie vocabitur Epifcopatus . Hinc ejus adminiftri Επισκοπειανοί di&ti Juris Græcorum fol. 17. & 173. De aliis ejus muniis & privilegiis videndus Ballamon Meditato de eo compofito Juris ejufdem

&

Græcorum lib, 7. acta & fubfignationes ejus fol. 235. & 270. quos fibi titulos vendicat ipfe Char-
tophylax perorans in actis 6. Synodi P Francifci Combefis diligentia propediem complendis eloquitur.
ἁμαρτωλὸς ἐγώ, « πάντων ἐλάχιτος Αγάθων ανάξιος διάκονος καὶ Χαρτοφύλαξ δ ἐνταῦθα ἁγιωτάτης τὸ Θεὸ μεγάλης
ἐκκλησίας, καὶ τὸ βαγὸς Πατριαρχικά Σεκρέτε Πρωτονοτάριος, και Καγκελλάριος δεύτερος. Peccator ego, ac omnium
minimus Agatho, indignus Diaconus, ac fandi issune bujus migne Dei Ecclefiæ fcriniis Præfectus, venerabilifq;
Patriarchalis Secreti Protonotarius, ac fecundus Cancellarius. Unde vero Meyλ appellatio eidem accefferit
refert Cantacuzenus lib.z. c.i. τὸν Χαρτοφύλακα ἐπεὶ μὴ ἐβύλετο ἀπὸ στὸ Χαρτοφύλακος αξίας εἰς ἑτέραν μείζονα
μετενεχθήναι, αυτί ἑαυτ ἐποίησεν ἐντιμοτέραν, μέγαν Χαρτοφύλακα προσαγοράσας: καὶ ἀπ ̓ ἐκείνο ως δεῦρο τῷ Χαρτο-
Púλani σw (εTO TJ, Miyas, Chartophylaci quia majores honores capere nolebat, munus effecit fplendidius (An-
dronicus) Magnumque Chartophylacem nominavit; quod Epitheton Chartophylaci ufquequaque manet. Le-
gant hæc qui Græcorum miferiæ lubentius ac facilius infultaturi, priftinæ eorum dignitati obtrectant, &
vanæ imputant ambitioni, ut officiis & dignitatibus non parce, ro, Miyas præponant: & fæpe duo officia
cæteroquin paria, aliter non diftinguant, quam vocis T μy appofitione, An injurie vero factum ? Au
non ordo clarior,ubi unus alium quadam eminentia præcedit nota? Si Oeconomus in Ecclefia Blachernenfi,
fi alius in Xpuconyйs, cur Ecclefiæ magnæ Oeconomus, ut iis dignior, vel ab eis dignofcendys, μs no-
men recufet? Videntur, inquies, inanium titulorum crepitacula. Verum fi apud te Impp.decreta Ecclefia-
fticas dignitates titulis iftis augentia, fi nihil ipfius Ecclefiæ fplendor, fi ratio jam prolata nil obtineant
vide ne Latinam Ecclefiam paribus probris abjicias, ac non abfimili ratione, tibi fit ei facili ad oblo-
quendum ore convitiandum,

[ocr errors]

10. O Zaxi.) Regia de Sacello Præpofito, ac ejus appellatione, o Exis The xadopixar ixxnno 16v, you'
ἢ ἐμφυτεύσεων τω διοίκησιν ἔχει, σάκελ γάρ παρὰ Ρωμαίοις τὸ διοικεῖν ἐσι, ἢ φυλάσσειν. από τότε μετωνόμαςαι σα
κέλη ἡ τὲς κακαργὲς φυλάττεσα, καὶ τὸ σακκύλιον Sacello Prepofius Catholicarum Ecclefiarum & empbyteufum ad-
miniftrationem gerit gexen enim Latinis adminiftrare eft, & cuftodire: unde & cuftodia improbos coarctans, oa-
κέλλη dicitur, & σακύλλιον. Allatiana de eodem ὁ Σακελλίο ὅταν λειτεργεῖ ὁ Αρχιεράς, ετώμενοι καὶ αὐτὸς ἐν τῷ ἁγίῳ
βήματι, εἰς ὑπηρεσίαν τα Αρχιερέως ἔχων δὲ ἐπισκοπάειν ἢ γωαικείων μοναςηρίων, ἐρεων καὶ ἀναθεωρεί αυτά κατά των
αγίων κανόνων ακρίβειαν κρατ δὲ φυλακίῳ οἱ ἐκκλησίας και τις ἐν φυλακῇ ἀποτελλομένος παρὰ το Αρχιερέως κρατη αὐτές.
Sacello Præpofitus, celebrante Pontifice, flat & ipfe in fando Tri bunali ad Pontificis obfequium. Cæterum invi-
gilat fuper mulierum Monafteria, cundaque fcrutatur, & abfervat, ordinatque de illis juxta SS. Canonum rigo-
rem. Commiffum etiam fervat Ecclefiæ carcerem, & a Pontifice in illum miffos, ipfe cuftodit. Elucidant hæc Si-
meonis Theffalonicenfis verba. ὁ Σακελλίο 7 Λαγῶν οἰκων κατὰ τὴν πόλιν διέμειᾳ ἐ σ ἐν αὐτοῖς ἐπιμέλεται α-
ταξίας: καὶ μᾶλλον ἐν τῷ θυσιαςηρίωτε, καὶ τῷ βήματι, μή ποτε καὶ παρὰ τὸ δέον εἴη γενόμενον, καὶ τὰ ἱερὰ ἀμελείται. δα
cello Præpofitus facra loca, id eft Monafteria, quæ funt in urbe CP.perfcrutatur, & redi ordinis femper in illis
obfervandi curam babet, maxime circa altare & Tribunal facrum; ne præter decorum quippiam fit,vel res fa-
cre negligenter tradentur. Ex his Te Zaxsi nominis duas rationes collige: primam,quod ut Sacellarius mu-
liebrium Monafteriorum;ita hic virilium bona cuftodiat; alteram, quod Patriarchalem carcerem oxxxixlu,
gunihir, vel guximior dictum,fub fua difpofitione teneat. Balfamon Medita de Chartoph. & Protecd. lib.7.
Jur.Grzc. ταυτόν έσιν ειπείν φύλακα, Σακελλάριον, καὶ τὸν Σακελλὶκ παρὰ γὰρ Ρωμαίοις τὸ σακέλλιον παρὰ τὸ διοικεῖν
καὶ ἡ τες κακεργούς φυλάττεσα Πατριαρχική σακέλλη, ἐντεῦθεν, καὶ εὐκ ἄλλοθεν μετωνόμαςαι, ὥσπερ δὲ καὶ τὸ σακόλιον .
λέγεται γομῷ Σακελλάριος, ὁ ? μοναςηρίων διοικητὴς, καὶ ὁ Σακελλίο υποκοριτικῶς, ὁ τ καθολικῶν ἐκκλησιῶν φροντιςής.
Eadem eft cuftodis, Sacellarii, & Sacelli Præfecti fignificatio. Sacellium enim apud Romanos ab adminiftratione
cuftodia dicitur. Sed & Sacella Patriarchalis, qua malefici çoar&tantur, non aliunde appellata eft,ficut & Sac-
culium. Sacellarius quidem dicitur Monafteriorum Aminiftrator, & Præfectus Sacelli diminutive, communium
Ecclefiarum curator. Nufquam itaque Tov Exxería minorem Sacellarium affirmaveris, qui majores regit Ec-
clefias, nec Sacellarii poteftati fubjectus dignofcitur, cui licet loco cedat ( Monaftica quippe Sacellario
commiffa, & alia quævis ad Monachos fpectantia fummo cultu profequitur Orientalis Ecclefia ) non ve-
retur auctoritatem, & ambo ex æquo Patriarcham fuis obfequiis colunt, & ei in jure dicundo affident,
11. Kpa Ta's nudorixa's i'uxrnajas) Virorum Monafteria, & in eis constructæ Ecclefiæ, viris tantum;
mulierum mulieribus funt aperta. Ea vero Ecclefia quæ viris & mulieribus, quales funt paræciæ, patet,
καθολική eft. Αuctor vitæ Nili junioris βάλε αυτά ἐν τῇ καθολικῇ * κάτρ», depone illa in urbis communi parc
cia: interpres pofuit Cathedralem. Verum non Cathedrales modo, fed & paræciæ maxime Monafteriis
opponunt: Catholicas autem Ecclefias Monafteriis opponit Balfamon jam jam lectus, quod hæc, Sacel-
lii Præfecta; illas, ( etfi minus nobiles) ceu Præfectum fuperiorem nactas, Sacellario fubjectas afferat:
funt itaque Catholicæ Ecclefiæ cædem quæ Parciales, cum pleræque hujufmodi reperiantur in urbe CP.
Cathedralis unica, magna nimirum Ecclefia Catholicis & Monafticis Ecclefiis adjungit Jus Græcor. fol.
255. L'urnejus oixes Ecclefias nimirum non dedicatas, & vel in agris, vel in urbibus cunctis pervias, at pa-
ræciæ jure privatas: nr μorsex wos, ngvinaanging nedɔrinai, ngv Linne101 0ï×01: five Monafteria, five com-
munes & paraciales Ecclefie, five etiam oratoria tantum fuerigi. Adverte demum Auctorem Balfamoni fo-
cium, tam virorum quam mulierum Monafteria Sacellario, communes vero Ecclefias CP. repertas Sa-
celli Præfecto regendas tribuere: Allatiana vero Sacellario, virilia; alteri, fœminea deputare: quæ
quidem diverfa licet, potuere tamen alio & alio modo variis temporibus difponi.

12. Kai To σaxin.) Vel ut fcribit Balfamon oxiaxlw, Patriarchalem carcerem, in quo nimirum Cle-
ricos fibi fubjectos, fi fontes fuerint, Patriarcha coarctat.

13. Ο Πρωτέκδικος.) Allatiana, ὁ Πρωτέκδικα κριτής μετὰ δώδεκα ἐκδίκων μικρὰς υποθέσεις τὰς εἰσερχομένας Edit. Parif. ¡v Tý ixxnnoig (ipsung ) avapipa di TœÚTAS TO Aρxupti. Defenforum princeps cum duodecim affefforibus minoris momenti negotia ad Ecclefiam delata difcutit, & deinde ad Pontificem refert. Ejus tribunal ad S. Sophiæ vefibulum. εἰς τὸ προσκήνιον 7 νεω, ὁ Πρωτοκδικεῖον κικλήκεται. Nicetas.

Pug. 12.

To's aixMaraitus.) Quos nimirum ipfi Chriftiani fibi volunt fervos facere. Blaftares c. 33. E sorgt. of * βοηθείας δεόμενοι, ὅτοι ἄρα εἶεν, οἱ τῇ ἐκκλησίᾳ προσπεφώγότες, ἐπηρείας διματῶν ἐκτρεπόμενοι, ἢ πρίν τιπταιτισαν τες, ἢ εἰς δελείαν ἑλκόμενοι, καὶ ζητοιώτες ἐπικερίαν, δι δς, ἢ οἱ Ειδικοι γίνονται.Ορὶς Ecclefiaftice indigentes funt illi, qui potentiorum vexationes declinantes, aut in delictum aliquod lapfi, aut injuria in fervitutem tradi, ad Ecclefiam confugiunt & fubfidium implorant, quorum gratia Defenfores funt inftituti. De his Alexii Novella fr.Juris Græcora.lib.2. Regia vero aliquoties citata ὁ Πρωτέκδικος ἔχει * οἰκονομίαν ἢ Εκδίκων, καὶ τὸ ἀντιλαμ βάνεθαι ζητοιύτων τὴν ἐκκλησιασικὴν βοήθειαν, χάριν ἐλευθερίας, καὶ τὰ λοιπῶν προσφύγων, είτε αντιποιεῖσθαι, καὶ indincìvà tò & irnpexorTwv dutes. Defenforum fupremus reliquos Defenfores fub fua difpofitione tenet, Ecclefieq; ope implorantes curat protegere transfugas etiã quofcüq; fufcipit & a calumniatoribus vel opprefforibus vindicat. 14. Zawody) Non omnium, vel ex cunctis provinciis Epifcoporum quorumdam fimul coactorum concio uod eft; conflant eam, ex more, Pontifices in urbem advenæ : ab ea tamen primi fex Diaconi nequeunt abeffe. TouToni'r Tỷ dog xj iepgowidy. Similibus in Synodis quæcumque lib. 3. & 4. Juris Græcor. legis, funt definita .

15. H♪&Tépa Tours.) Quid eft,quod quinarium titulus fuperior, ficut & hic promifit, at non ita velut hic, quinque Officiales expofuit? Refpondeo, Protecdico quondam quinarii tertii primam fedem obti

1

nente, prout Allatiani catalogi declarant in Euchologio, primum quinarium plures Officialibus quinque non continuiffe: eo vero poftmodum fuperioribus annumerato, ne fe dejectos quinarii fecundi Officiales conquererentur, primo vifum eft illum aggregandum as, dixit in præcedentibus Matthæus Jatrus, * Πρωτέκδικος συναριθμείται τέτοις; Senarium componeret, nifi quinarii nomen vellent effe retentum. Rationem profert Joannes Citrius Refp. 8. Juris Græc, lib.s. τὸ δὲ τὸ Πρωτεκδίκα ὀφφίκιον ἐν τοῖς ὑποβοβηκόσιν ἂν ἔκπαλαι,ὕτερον ἐν τοῖς ὑπερέχεσι σανετάγη παρὰ τὸ τῆς μακαρίας λήξεως Πατριάρχο ΚΠ. Γεωργία το Ξιφιλίνα . Protecdici Officium cum primis temporibus ex inferiorum numero foret, fequentibus deinde inter fuperiora locum reperit, juffu beati exitus Patriarche CP. Georgii Xiphilini. Promotionis origo fuit lucrum ex hujufmodi ortum officio, quod nullus nifi invitus deferebat, ut, volente Patriarcha, fuperiorem locum teneret; vel ambitus honor fuggeflit evectionem, ne qui afficio ditefcebat, femper in humili fede jaceret. Vide Balfamonem in Can. 34. Carthagin.

.

16. Ο Πρωτονοτάριος,) Explicant ejus Officium Allatiana · ὁ Πρωτονοτάριος ἑτάμενος ἐν τῷ ἁγίῳ βήματι εἰς υπηρεσίαν τε Αρχιερέως, καί ἐν τῷ καιρῷ τῆς ὑψώσεως δίδοται νίμψον τῷ Αρχιερεί, κρατῶν καὶ τὸ δικήριον. γράφ φει δὲ ὅτι ἂν βέλεται ὁ ἀρχιερεὺς μίωύματα εἰς πάντα άρχοντα. αναθεωρεῖ δὲ καὶ τὰς νομικές δὶς τὸ ἐνιαυσε ; σκε ψάμενος δὲ καὶ συμφωνήσεις, φράσεις, χαθήκας, ἢ ἐλευθερίας, καναφέρει τὰς εἰσερχομένας ὑποθέσεις τῷ Αρχιερεῖ Protonotarius ftat in fando Tribunali ad Pontificis obfequium, elevationis hoftie tempore inftante, dat Pontifici ut manus lavet, & cereum ejus bifulcum tenet. Scribit & idem ipfe, fingulis proceribus & principibus a Pontifice mandanda: Jureconfultos pariter vifitat bis in anno: & quacumque pacta, venditiones, te famenta, & fervorum manumiffiones inquirit: & difficultates inde fubortas ad Pontificem refert.

17. Θύρα των Εξωκατακοίλων . ) Εo quod Officium adeptus inter omnium fupremos, & έξω τῶν κατακόλων extra numerum inferiorum incipiat numerari. Protecdico vero nondum evecto fuperius, erat adhuc Protonotarius θύρα των ἓξ κατακοίλων janua ad numerum fex illorum Patriarcha inferiorum attingendum. At de Exocataccelis uberius alibi loquenur, Eut & Catalogus in Eucholo. Protecdicum, Exccatacalorum Protonotario rejedo, recenfens ultimum : verum orta inter eos lite, pacem, quam cicius, pro libito, Patriarcha conciliabit,.

18. Πιττάκια . ) Μofchopulus πεττύκια Dorice pronuntiat, & membranas five pelliccam chartam, five pergamenum fignificat: in eodem fenfu audies vulgus Græcorum v dicere: nonnumquam tamen diploma, tabulas, breve, codicillos refert: cumque materiam ne contempleris, fed in fcriptis left ifque tie bi fiftendum

19. Ο Λογοθέτης -) Hæc de illo Allatiana . ὁ Λογοθέτης ὑποκρατῶν τω βάλλαν τὸ ἀρχιερέως, καὶ εἴ τι αν γράφει ὁ ἀρχιερεὺς, σφραγίζεται παρ αυτό. ὁμοίως καὶ εἰς πᾶσαν εἴσοδον τῆς ἐπισκοπῆς · ἔτι δὲ ν εἰς τὰς κρίσεις . Pontificis figillum fervat Logetheta, & quod fcripferit Pontifex, ab eo figillo munitur. Omni pariter Pontificis cenfuum rationabili libro figillum apponit:& fedet in judiciis. Praeterea κρατών καὶ τὸν δίσκον μετὰ τὸ ἁγία αντιδώρα ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ, διδομένα τα κατακλας, παρά το Αρχιερέως. Tenet & difcum cum pane benedidio in Ecclefia, quotiefcumque ejus fragmenta a Pontifice diftribuuntur. Quale Patriarche figillum, & qualis fuerit ejus fub- . fcriptio, hac loca, ἐκ ? σημειώσεων & σιγιλίων, ex publicis inftrumentis & brevibus figillatis demonftrant Juris Græcor. pag.236. εἰς εἴδησιν, εἶχε τὸ, Μωὶ Ιουνίῳ ἐπινεμήσεως πέμπτης, διά τῆς Πατριαρχικῆς καὶ θείας χειρός. ἀπμώρητο δὲ καὶ μολιβδίνη βέλα, έχεσα, ἐν μὲν τῷ ἐνὶ μέρει τῷ ὑπεραγίαν Θεοτόκου παλάμαις φέρεσαν τὸν κύριον ἡμῶν Ιησούν Χρισόν· ἐν τῷ ἑτέρῳ γράμματα ταῦτα. Γερμανός ἐλέῳ Θεῖ ἀρχιεπίσκοπος ΚΠ. νέας Ρώμης, καὶ οἰκός Πατριάρχης. Adrei notitiam habendam, Patriarchali & divina manu diploma fubfcripta habebat bec verba . Menfe Junio Indictionis quinta. Pendebat autem inferne plumbea bu la, habens ex una parte sanctissimam Deiparam, in ulnis geftantem Dominum noftrum Jefum Chriftum: ex altera autem has litteras: Germanus Dei miferatione Archiepifcopus CR. nova Roma, & Oecumenicus Patriarcha. Menfem itaque & Indidionem propria manu fcribebat ille: nomen, bulla five figillum indicabat : hæc vero modo plumbea, modo cerea Coloris viridis fuit, Vidifti plumbeam, adverte modo ceream, pag. 240. είχε τό, Μωι Ισλίῳ επινεμήσεως ή. καὶ των κρίνω πρασίνων σφραγίδα. Breve fcriptum habebat. Menje Julio. Ind..& viridis cera figi lum. pag. 242 είχε το, Μωὶ Ιελίῳ, ἐπινεμήσεως ή'. διά της Πατριαρχικῆς καὶ θείας χειρὸς, καὶ τω συμήθη μολιβδίνω βολων. Patentes littere habebant . Menfe Julio, Indi&tionis 8. per Patriarchalem Sacramque manum, & folitam plumbeam bullam pag. 256. ἐν ὑπομνήμασιν ἐκτεθέντα, τη συνήθει σε μολίβδε σφραγίδι ἐβεβαιώθη, ἢ ἐπεδόθη μωὶ Ιανσαρίῳ, ἐπινεμήσεως ια'. ἔτος ςφλς'. Monumentis illata, confueto figillo plumber corroborata funt, & dara menfe Januario - Ind. I r.anni 6,36. Annum porro non apponebar Patriarcha : hic ceu exemplo tantumadjungitur. Et pag. 259. τῇ δε μολίβδε σφραγίδι ἐπιςαίθη και επεδόθη μίων Νοεμβρίῳ ἐπινεμήσεως ια'. ἔτος εφλς'. δέgillo plumbeo munita funt & corroborata, dataque menfe Nov. Ind. 11.an. 6536. Elt infuper alius Cantacuzeni de fua coronatione loquentis infignis locus. lib.3.c. 36. Πατριάρχης δὲ ἐπεὶ τὰ ἀξίαν αμείβειν ἀκ ἐνῆν, εἰς σεμνὸ τερόν τι περιέτησε τὸ χῆμα. καὶ ἔν τε τας υπογραφαις ιερανέῳ χρώματι ἐχρῆτο. Patriarcha quia gradum permutare non poterat, habitu fe auguftiorem fecit : & in fubfcriptionibus colore inter caruleum & viridem medio ufus eft : Cæfarum videlicet more. Gradus enim hic eft inter colores, ut primus fit purpureus,tum ruber five flammeus, tertius violaceus, quartus ceruleus, deinde fubviridis Give cælius, fequitur viridis purus, qui pra. Edit. Parif. Gnus, quem excipic citrinus, &c. de quibus cap. 3. pag. 13.

20. Αρχοντικές υποθέσεις . ) Optime interpres τις αρχοντικές ad ordinem Ecclefiafticum pertinere aftimat : quo gradu vero non appofuit . Sunt igitur αρχοντικοί, qui habentes ὀφφίκια αρχοντικά Ecclefiæ CP. Clerici : quos Ius Græcor, pag. 215. & 269. vocat δεσποτικός άρχοντας, eo quod Patriarchæ obfequio mancipati, ( is enim δεατότης elt) procerum Ecclefiæ fupremum attingant gradum, υπόθεσης porro, non fationem, fed negotium indicat. Simon Portius ὑπόθεσις, ὕλη, ὑποκείμενον, fuppofitio, materia.

21. Ο Καντρίσιος, ) Κωνς ρώσιος quoque, nec non Κατρώσιος & Κατρήσιος [criptum reperies, ac pro variis Græcis characteribus, Latinis quoque varie redditum. Senfus requiratur, ubi vix juvat character Καντρίσιον ἀπὸ τὸ κανδρία diftum video : κάντρων vero panis benedicti lancem; vel potius churis arculam, vel denique caniferum recipiendis Patriarchæ veftibus idoneum interpretor : κανοu enim idem quod τινάκιον valculum apud Nicetam, pro variis lectionibus, Allatiana de Caniirenfio, ὁ Καντρίσιος ἀλλάσσων τῷ Αρ χιερεῖ τ αυτ αυ?) πολίω, κρατ δὲ ἐ ἢ θυμιαῒ ἐν τῇ λειτεργία, ~ * Αέρα ἐν τῇ δεξιᾷ αὐτ χειρί, ραντίζων καὶ τὸ ὕδωρ ἢ λαὸν ἐν τῷ τριαδικῷ ὕμνῳ · κραῒ ἢ καὶ τὸ κιβώτιον ἢ ἀρωμάτων. καθεζόμενος καὶ εἰς τὰς κρίσεις Canftrenuus Pontifici in fumendis ornamentis fubfervit : tenetque in miffa thuribulum, & velum clicis & difci, didum Aerem, manu fua dextra. Populum etiam aqua benedida refpergit in Hymno laudi fun&tiffima Trinitatis concinende compofito. Præterea thuris & aromatum thecam gerit: & in judiciis exercendis jedem obtinet.

22. Ο Ραιφερενδάριος.) Svidas. Ρεφερενδάριος Ρωμαϊκὸν ἀξίωμά έσιν, έχουν αναφοράς. Referendarius, Romanorum dignitas eft, ejus nempe qui mandata, mandatisq;refponfa refert. Nicetas in Alexio 2. 7 Πατριάρχεςείλαυτος εἰς τώ δέσποιναν ἢ ἑαυ? ὑπηρέτω ὃς ἐκ τ προβάλλειν εἰς τὰ ἀρχεῖα, καὶ απορθμεύειν τοῖς βασιλεῦσι τα βολητέα,καὶ τὰς αποκρίσεις, ἐκεῖθεν αὖθις μεταφέρειν Παλατῖνος ὠνόμαςαι. Patriarcha miniftro ad Imperatricem miffo, qui quod Palatium ingredi,& Imper. adire,& nuncios ultro citroq;ferre folet,dilius Palatinus eft. Allatiana. Ρεφερενδάριος αποτελλόμενο εἰς μεγάλης ανθρώποις μίωύματα παρὰ τῷ Αρχιερεῖ ἐγγράφῶς καὶ ἀγράφως φέρει καθεζόμενος καὶ εἰς τας κρί

Pugs 14

Fes. Referendarius ad magnates five fcipto,five viva voće, mandata laturus, a Pontifice mittitur, & inter judices Ec-clefiafticos locum poffidet

connexas.

13. Ο Υπομνηματογράφων.) Eadem. ὁ Υπομνηματογράφος καθεζόμενος εἰς ψήφους ἐπισκόπων, καὶ γράφει, εἴ τι αντ deiowow annews. Memorialium fcriba in Pontificum electionibus affidet : & quicquid eum jufferint, fideliter fcribit. Joannes Citri Epifcopus in Refpo. Juris Græcor. lib. 5. votos per Taï Xæptopúnaxos, árodnμertos, ἀντ ̓ ἐκείνα τῷ ὑπομνηματογράφῳ ἀνεῖται ἡ ἔκθεσις καὶ ἀναγνωσις τ8 * Χαρτοφυλακικό Σεκρέτε υπομνηματισμών. Ε grotante vero Chartophylace, aut abfente, promulgatio & lectio reg forum Secreti Chartophylacici Memorialium feribe permiffa eft: ex quo ejus munus Chartophylacis officio videtur conjunctum, & operas etiam habere 14. Ο Ιερομνήμων. ) Allatiana rurfus : ὁ Ιερομνήμων κρατῶν ἐν τῇ παραδόσει αυτῷ * κώδικα ἡ ἐκκλησίας βαλω θέντα παρά τω Κληρικών, και * Αρχιερέως ἐμβαλάντιον. καὶ εἰ μὲν ἐκ ἔσιν ἐπίσκοπος μᾶλλον ἐγκαινίζει ἐκκλησίαν νέαν . opxyílμ52 ávayvasas. Sacer Suggeftor (quemcumque) librum Ecclefiæ Clericorum figillo notatum, fuæ cure demandatum fervat. Marsupium vel breve Pontificis tenet: & fi defit Epifcopus novam Ecclefiam dedicat: & crucis figno Lectores inftituit. Hunc Græci volunt effe Diaconum, cum fubferviat Pontifici; cui Diaconi ex officio debent miniftrare. Vide Citriuni apte & erudite de hoc differentem loco fuperiori nota citato.

25. Εἰς τὸ βλέπειν τὰς & χάς) Qua de caufa τον κώδικα τῆς ἐκκλησίας penes fe tenet, Patriarchicum videficet cerimoniale, vel Euchologium, orationum promptuarium, ut quæ funt agenda dicendave fuggerat. 26. Evdpoviasμév.) Reliquiæ fub altari reconditæ in Ecclefiæ confecratione vpovicoval, tefte Euchologio in eodem officio. Ipfe Epifcopus confecratione peracta fedens cum Presbyteris volovy in throno altare circumambiente, rurfus ενθρονίζεται, vel ενδρονιάζεται. Idemi demum ad præfulatum primum evetus conceffamque fedem recenter occupans, verius svpovic (Tau: Unde Cedrenus in Conftantio, ròv μir, inquit, Παῦλον ἐξορίζει, τὸν 5 Μακεδόνιον ἐνθρονιάζει . Paulum quidem in exilium agit : Macedonium autem in fede locat. Lego quam dilucide Juris Græcor. pag. 431vd povsouov pro Sportula,quæ pendebatur ab Epifcopo pauperioribus Clericis, quum in solium collocaretur: fatius tamen afferam, vel literas Ecclefiæ confecratę, vel fimiles ipfius Epifcopi confecrati teftes, vel denique ipfum ordinandi Epifcopi,ac in folium collocandi ritum effe & Spovaoμóv. Ea de caufa obfervo Hieromnemonem adhuc tenere, prout fubditur.

27. To novrániov Xpotov'ai ) Ordinationum ómnium ordinem, ac earum ritualem librum, illum enim xovrœRio hic manifeftat: quamvis alibi librum Missalem vulgo indicet; vel etiam brevem modulum inter officia divina decantandum, de quo nos aburide in Euchologicis.

28. O iTi is yová) inyová v ornamentum eft Ecclefiafticum, plufquam palmare, & quadrum, ex ángulo & fune ferico zona appenfum, ac genu finiftruin, unde illi nomen datum, obumbrans, ut Ecclefia fponfum gladio fuper femur accinctum & armatum adumbret: ejufque foli Pontifices, ac præcipua dignitate præclari, nacti funt ufum: & ab eo, qui Pontificum zonis affigit minifteri vel ut alii d γονάτων appellationem hic accipit: de quo Allatiana ὁ ὑπὸ γονάτων ὅταν ἀλλάσσεσι τον Αρχιερέα φορεῖ αὐτῷ τὸ ὑα πογονάτιον - κρατῶν δὲ κὶ τὸν δίσκον ἐν τῇ λειτεργίᾳ διδομένα παρ' αυτε 7 αγία ἄρτε τῷ λαῷ A genubu, Pontifice facras veftes affumente, fubgenuale ad ejus latus appendit. Difcum etiam portat cum a Pontifice fanctus panis in miffa populo diftribuitur.

19. Επιγονάτιον :) Alias υπογονάτιον.

30. O iri is SenJewv.) Deeft in Allatianis hoc Officium, ut & fequens, Accenfi Ecclefiaftici filentium, quietem, & ordinem, Secretis, hoc eft Pontificiis tribunalibus, indicentis.

31. Ośπi' Tù's i'εprès nataçãσras. ) Si, ut confentit Allatius, idem qui iri &'ražias fuerit,de illo hæc ejus ΜΜ. 55. ὁ ἐπὶ αταξίας ἴσαται, καὶ δέχεται τὰς ἄρχοντας, καὶ ςήκει αυτὸς καὶ ἡ τάξιν. μάλλον δὲ καὶ νὰ καθίσουν. (va nádlutai:) Cerimoniarum Præfectus præflo eft, ut præcipuos & infignes viros fufcipiat, & juxta gradum meritumqué collocet: maxime vero ut fedeant. Addunt alia radeon, ira rondroui, nu voi TRUVWσ Tas navδήλας (ή προςάττειν ἵνα φιλοκαλῶσι, καὶ ἵνα πλεύωσι, &c.) invigilat ur curam habeant fcopis terfum effe templum, lampades jugiter efse mundas Verum nominum omiffo difcrimine, dicendum manifefto, Tei TiTi TS iεpas nurœsários: de quo non Allatiana MM. SS. fed Allatii ipfius manus, ubi de recentiorum Græcorunt templis. Ne miniftri, qui ut plurimum juvenes funt,ad ludendum prompti,ineptias agant,& rifum excitent, Præfectus illis ir Tūs iepas zatasaσews, Præfectus facrò confiftorio, in Jure Græcoromano, & Gretlero,Prefecus facræ ftationi, quam recte,ipfi viderint, Ego verterem,moderandis moribus,vel dirigendis ritibus facris Edit Parif. ac conftitutionibus, ex recentioris linguæ Græcæ proprietate. In ea fiquidem zarasuais non eft ftatio,fed ipfa hominis conditio, ritus, ordo, constitutio,& mores: hinc hominem dicunt dxærúsarov, non qui non ftat, fed qui improbis,infulfifque moribus eft. Sic cum vident aliquem nulla difcretione præditum,quafi admiratione ducti,idi xarasaon, quod alii osao. Neque aliud nobis innuit quod apud Cyrillum Scythopolitanum in vita S. Sabæ legitur, ἔχων μετ' αυτό δευτερεύοντα ς η κοινοβιακών κατατάσεως φροντίδων. Habebat fecum Praefe&t vices gerentem cui cenobitici ordinis fervandi cura commiffa eft. Et infra dvaynatal dianaTaTaciar diner PрœTσávær sinov Sexaginta fratrum feditioforum tumultum cogitur exponere. Et rurfum. T Bois Αναςασία σφοδρώς αγανακτοῦτος, καὶ πᾶσαν ἢ καὶ Παλαις ίνων ἐκκλησιαςικώ κατάτασιν ανατρέψαι, και συγχέων περιο pauive Imp. Anaftafio gravius fuccenfente; & omnem per Palæftinam Ecclefiafticum ordinem invertere,& confundere fatagente. Εt τε * ἔνωσιν κ; εἰρβώνω * ἐκκλησιῶν συγχέειν σπεδάζοντος, καὶ ταραχῆς, καὶ ἀκαταςασίας τα παν Td Td TYPHOαrTos: Ed pacem & quietem Ecclefiarum pervertere moliente,& tumultu,feditionibusque cunca implente. Et Hypotyponis Studii.υποτυπόσις σαν Θεῷ καταςασίας τῆς μονῆς * Σταδίων. Forma ritus & ordinis,duce Deo fervandi in Studiorum Monafterio. Takie porro non tantum bonus ordo eft,fed mores compofiti,recteque conftituti, quemadmodum oppofitum aratia, male morigeratos notat. Propterea ut juventutis impetus compefcerent,& immoderatos juvenum mores frenarent, ac turbis rixifque modum ponerent, iri ispas Ratas,in Bemate, ( ád facri altaris latus) conftituerunt,qui juvenes irrequietos, & faciles,fua authori tate fedatos,ab injuriis,& contentionibus,& indecoris actibus ad bonam frugem reduceret. Non placet? Sit ille in rebus facris dirigendis Præfedus,id namque illi incumbebat, ut ex præfcripto, & fanctorum Patrum fancitis res divina perageretur,caveretque,ne quis extra præfcriptos limites pedem efferret Hæc ille. Plačet præ fecunda prior expofitio: ut enim prior eri Experor in judiciis ordinem & quietem; ita hic in facro Tribunali morum compofitionem indicit:nec izi Experor leges ponit,nec hic Patrum fancita,nifi ad modeftiam fpectent obfervanda proponit. Regia fuperius állataó éri riepas karasáceas His Tò Touir dicağíar . 31. Ο Υπομιμνήσκων ) Allatiana ὁ Ὑπομιμνήσκων δεχόμενος τὰς ὑπομνήσεις τδ ύπομνημάτων ἢ ἐρχομένον ἐν τῇ κρίσει και αναφέρει τον Αρχιερεῖ ν του κλήρω. A memoria fufcipit commendationes memorialium ad iufitis tribunal accedentium: præfentat cas Pontifici & Clero. nouvμare non poffum Commentaria exponere,cum Regia fcribant ὁ υπομνηματογράφος εἰς τὸ ὑπογράφειν τὰ ὑπομνήματα. Commentarla,relictis memorialibus,non func hic conjicienda.

33. O Aidadanos Te Kayyexi's, ) Hujus & fequentium facrorum drátorum munera, ad unius officium revocant Allatiana. ὁ Διδάσκαλος ερμάει τὸ εὐαγγέλιον, ὅταν λειτοργεί ὁ Ἀρχιερεὺς ἢ εἰ διατὸν ἐςι,καὶ τὸ Ψαλτήριον. Dodor facrafaciente Pontifice, Evangelium exponit:& fi fieri poteft etiam Pfalterium Hinc perfpicis cur SS. PP.

quædam homilie in Evangelia,aliæ in Pfalmos,in Apoftolumi nonnullæ &c. Adverto ? Arosoxu quandoque Διδασκάλους expofitores plures fimul repertos, quorum antefignanus Πρωταποςολαρία nomen habuit.

34. O Apxov s povasnejev) Vide dicta numero 3. in textu, & nota 7.

[ocr errors]

35. O Apxor inxnnoiw`v, (Kudorixev intellige, de quibus nota 11. Allatiana. ypapa të Artixí voi È TU ΣTaupornia Altaria portatilia fignat,& literas quibus cruce data a Diœcefanis exemptiones conferuntur Monafteriis. De his Euchologium fufe- Idem ceu parœciis Præfectus xparu iv ry punate autê Tô μupov. Sacram unguentum, in confirmatione adhibendum a privatis Sacerdotibus, ceu confuetis apud Græcos ejus facramenti miniftris, fuæ cuftodia commiffum tenet.

36. O APX av Toû dayy) Confule fi laborem meretur, Euchologium noftrum fol. 770. & 811+ XTS, & Evangelio in ea legendo.

37.0 Apxar porr.) Hoc Officium in quatuor videntur Allatiana difpertiri,hoc pacto. Kærпxýrús næ➡ τηχίζει πάντας τὰς εἰσερχομένες ἐκ τ' ἑτεροδόξων εἰς τὰ ὀρθόδοξον πίςιν: (ὡς) ἵνα τὸ ἅγιον βάπτισμα δέξωνται Catechi fta erudit omnes ex alienis fectis ad bene fentientem de fide Ecclefiam accedentes,ur fanctum baptisma suscipiant.

Ο Περιοδευτής περιπατῶν, καὶ παιδευόμενος της θέλοντας βαπτιθίναι τῇ ὀρθοδόξῳ πίσει. Circumcurfator circumambulat,& in orthodoxa fide baptizari cupientes inftruit

Ο Βετισής ίςαται ἐν τῇ ἁγίᾳ κολυμβήθρα : καὶ ὁ ἱερεὺς λέγει τὰς εὐχὰς. ὁ δὲ Αρχιερεὺς σαυρώνει τὸ ὕδωρε ὁ δὲ Βεν TISH'S BUTTÍĽU Tòv usmorta Barrinhas. Immerfor ftat in fanda piscina: & Sacerdos dicit orationes: Pontifex autem aquam cruce fignat: Immer for tandem baptizandum facramento perficit «

[ocr errors]

* Ο Μυροδότης ἵνα ὑποκρατῶν τὸ ἅγιον μύρον : καὶ ὅπου τὸ ὁρίζει ὁ Ἀρχιερεὺς τεδοαύαι μύρον Unguenti diftributor inftitutus eft, ut fanctum unguentum afserver: &, ubi præceperit Patriarcha, proferat.

38. O APX AVTICdir.) Chartophylax, ut fupra vifum eft, ad Ecclefiafticam; hic ad Laicam com

muniottem invitat.

39. Arraiar.) Antimenfia quafi menfe facræ vice affumpta,funt Græcorum altaria portatilia:lintea nimirum facris reliquiis ditata, unguento quoque facro delibuta, ac Pontificis benedictione ad miffam in iis celebrandam dedicata: ut eorum ufus eft in communione, qui hujus curam fufcipit, illis præfici afferitur. 40. Ο πρώτος Οτάριος . ) Huic aliud munus adiungunt Allatiana. οι Οτιάριοι βαςάζουν (βαςάζεσι ) τὸν ῥαβε Sov To Apxiepéws, Oftiarii baculum Pontifici præferunt. Cubicularii onus effe afferunt alia, ó Kußo'xans iva BaSÚLY TO SEXAVIXION TO Appius Tar Tiar Cubicularius,ut baculum paftoralem Pontificis,cum procedit,geftet. 41. To povare srov.) Patriarchæ, ficut & Imperatori, præfertur ignis in Ecclefia, fax nimirum accenfa haftæ quam ornata affixa. Vocatur illa uoverenov, to μóru ate, quod fola luceat: aliud ejus nomen elt aœuopar „Splendor: Imperatori refervatur Sv. De utroque fufius cap. 15. in Notis. Confule Balsamonis Meditatum de Patriarcharum privilegiis Juris Græcor. lib. 7. Porro fecundum hunc Oftiarium proprio nomine vocant Allatiana Περιεισερχόμενον : 6 Περιεισερχόμενος, inquiunt, ἵνα φέρῃ λαμπρὸν εἰς ἐκκλησίαν. Introductus eft ut ignem in Ecclefiam deferat.

42. Ο Πρωτοπαπάς.) Clarius Allatiana. ο Πρωτοπαπάς ίςαται επάνω τα ὀφφικίων * Α' ωνύμε χορε, ὅταν λειτουρ 24 ὁ ἀρχιερεύς μεταδίδει αυτός τα ἁγίαν μετάληψιν τῷ Αρχιερεί, ὁμοίως καὶ Αρχιερεὺς τῷ Πρωτοπαπα ἔχων δὲ ἐν TY EXXXNOINTI Data avtα. Archipresbyter, in finiftri Chori Officia, Pontifice celebrante, jus obtinet. Diftribuit ipfe Patriarche fancam Communionem: & Patriarcha paritèr Archipresbytero : & partes primas in Ecclefia affequitur. Ut raras Sacerdotem indicet vide Euchologica

43. Ο Δεύτερον ων 5 ιερέων . ) Eadem Allatiana . ὁ Δευτεράων λειτεργεῖ καὶ αυτός και ο Αρχιερέως. Όταν λεί πει ὁ Πρωτοπαπας ἔχει ἐν τῇ ἐκκλησία τα πρωτεία πάντα. Sacerdotum fecundus celebrat quoque cum Pontifice ( hoc eft Patriarcha, cum quo alias foli Epifcopi celebrant, ut cum Epifcopis Sacerdotes) & abfente Archipres bytero, primum in omnibus locum adipifcitur.

Edit.Parif.

O ALTEROWY IS Nexavov. Quid hoc rei eft, ut hic Diaconorum fecundus feribatur, ac infimul pres no Saxávov afferatur ? Paucis hic plura evolvenda, quo propofita difficultas lucem accipiat .Temporibus pag. 15. ultimis Diaconi tantum ad portízia oppikia, nobiliora Officia funt admiffi, qui prioribus Sacerdotes permixtim & Diaconi effe poterant, Oeconomus,Sacellarius, Scevophylax, & reliqui quindecim tribus primis Officiorum pentadibus comprehenfi: hi, τῆς ἐκκλησίας, καὶ Πατριαρχικοί άρχοντες, δεσποτικοί άρχοντες., από κοντίκια ὀφφίκια, αρχοντίκια μεγάλα, διακονικά αξιώματα, (κατ'εξοχω) κληρικότα nuncupantur: idem vero ut Ecclefiæ altarifve proceres Patriarchæ affident in judiciis, eidemque celebranti affiftunt, at laboriofas illas operas non præftant, quas Archidiacono voluere refervatas, ceu operofo altaris miniftro. Qua de caufà totus minifteriis intentus Archidiaconus oppíziór isi pórov ut præmifimus nota hujus capitis 1. nec eft aportiniov, nec inter proceres Diaconos numeratur. Diaconorum tamen, quatenus minifterium aliquod implent, capat eft & princeps, eifdem quantumvis proceribus, in Diaconicis minifteriis, præficitur. Hujus fententiæ auctor mihi eft Joannes Citri Epifcopus Juris Græcor.lib. 5.Poftquam enim quæfivit, to Apχιδιακονικὸν ὀφφίκιον ποίας ἐςὶ' τάξεως, το ποιο βαθμό, καὶ εἰ αροίςαται τὸ ὅλων εξακόνων, ως Αρχιδιάκονος, αυτής της εκκλησιαςικῶν ἀρχόντων ; καὶ εἰ προτιμάται πάντων ἐν τῇ μεταλήψει το θείων μυτηρίων; Archidiaconicum Oficium cujus eft ordinis, & cujus gradus ? Et an præeft omnibus Diaconis, & Ecclefiaftici, proceribus, ut Archidiacont gerit Officium? Et an præficitur cunctis in divinorum mifteriorum fumptione. Refpondet Citrius To Aрxidiακονικὸν ὀφφι κιον, ἐκ ἔςιν αρχοντικων, εδὲ ἐκ φιλοτιμίας αρχιερατικῆς, ὥσπερ τὰ ἀρχοντίκια : περιφορᾶς δὲ πολλῶν ἡλι ων συμπέρασμα, διό καὶ ὡς χρόνο ἐ ἰδία κόπε συμπέρασμα ὁ Ἀρχιδιάκονος ἔχει καὶ ἢ ὑπεροχῳ ἐπὶ πάντων τὸ διακόνων είτε αρχοντικίοις οπόιοισουν τετιμίωται, εἴτε ἢ μὴ ἐν τῷ βήματι, ἢ ἐν τῇ μεταλήψει δ άγιων μυτηρίων. Αrchidiaconicum Officium non eft magiftratus, nec ad Pontificalem fublimitatem indicandam, quod nobiliora præftant Officia & magiftratus adinventum:fed eft, circumvolutionis multorum folium terminus: hoc eft minifteriorum a Diaconis magiftratibus obeundorum compendium.) Ideoque,ut temporis & proprii laboris præmium Archidiaconus habet inter omnes Diaconos prærogativam, five illi fint magiftratibus exornati, five non,ut tam in templo & fando altari, quam in facrorum myfteriorum perceptione, cuncios præcedat. Uno verbo fupergreditur Diaconos proceres, ex minifterio,, non dignitate,aliamque claffem folus componit;eumque fequitur vices ejus gerens & Seurspar andrar, ab Archidiacono fecundus,qui tertiæ claffis communium Diaconorum primus, dux,& caput cenfetur; & ob allatas rationes, Meyera Sevrepov, ait Citrius idem fuperiore Refponfo, % OTI SEUTEPEURI EV Ti rast Staxórior: dicitur Secundarius, non quod in ordine Diaconorum fit fecundus. Inftas nihilominus, & follicitus rationem quæris,cur ex Officiis Archidiaconi nomen fit expunctum? Aptius illi reddent qui Palatinis Archidiaconum accenfuerunt. Vide poftremas notas cap. 2.

45. Ο Πρωτοψάλτης. ) Allatiana ὁ Πρωτοψάλτης ίςαται μέσον ἢ δύο χορῶν, δεξιότε, καὶ δονύμα, αρχιεαι δὲ κ ἔναρξιν τῆς ψαλμῳδίας μετὰ δὲ ταῦτα καὶ Ψάλται ὅλοι addunt alia,οἱ Δομένικοι και οι Πριμικήριοι. φορεῖ δὲ καὶ σφεντό xTp. Primus Cantor Inter duos Chords,dextrum & finiftrum ftat medius. Exordium vero pfalmodia ipfe aggreditur: quem fequuntur Cantores cuncti, Domeftici & Primicerii: defert autem unicam brevem & ftrictam +6. Oi duo Aqués oko.) Domefticam dicemus aliquando Præpofitum fignificare. De iftis duobus utriufque Chori ducibus Allatiana. οι δύο Δομέςικοιῖςανται ἐν τοῖς δύο χοροῖς μετὰ τοῦ Πρωτοψάλτη και ψάλλοντες φορές σε

« IndietroContinua »